Metan na celowniku

Otwory i hydroszczelinowanie zostaną wykonane w nieeksploatowanej dotychczas partii złoża, a przez odwierty będzie ujmowany metan. - Wykonamy w ten sposób klasyczne odmetanowanie przedeksploatacyjne, a jeśli wyniki uzyskane podczas tego projektu będą satysfakcjonujące, będziemy kontynuować ten projekt w innych lokalizacjach – mówi Artur Dyczko, zastępca prezesa JSW ds. strategii i rozwoju. - W kopalniach JSW pracujemy coraz głębiej, dlatego zagrożenie metanem będzie rosło. Z jednej strony to cenny surowiec energetyczny, ale jest też niezwykle szkodliwy dla środowiska. Podejmujemy więc szereg działań w różnych obszarach, aby zapewnić bezpieczeństwo dla naszych załóg, minimalizować wypływ metanu do atmosfery i maksymalizować gospodarcze wykorzystanie ujmowanego przez nas gazu – dodaje wiceprezes.

Odmetanowanie górotworu jest jednym ze strategicznych procesów technicznych decydujących o możliwości wydobycia węgla, bo to najskuteczniejszy sposób zwalczania zagrożenia metanowego. Tylko w 2018 r. w kopalniach JSW wydzieliło się ok. 400 mln metrów sześciennych metanu, z czego ujęto ponad 130 mln m sześciennych metanu - głównie z wyrobisk eksploatacyjnych w trakcie prowadzenia wydobycia węgla. Efektywność odmetanowania kopalń to zaledwie nieco ponad 30 proc. Odmetanowanie przedeksploatacyjne ma szansę to zmienić właśnie dzięki ujmowaniu gazu przed rozpoczęciem robót udostępniających złoże.

Na tym nie koniec inwestycji w metan, gdyż JSW SA jest liderem w gospodarczym wykorzystaniu metanu. W ciągu dwóch lat ma nastąpić pięciokrotne zwiększenie produkcji prądu przez silniki gazowe - z obecnych 87 GWh do 435 GWh po 2022 r. Takie silniki pracują m.in. w KWK „Budryk” i KWK „Knurów-Szczygłowice”. Metan może być wykorzystywany także do produkcji chłodu. Przykładem jest KWK „Pniówek”, gdzie w 2018 r. z metanu wyprodukowano 140 tys. megawatogodzin energii elektrycznej i ok. 400 gigadżuli ciepła. To oznacza, że ujęcie gazu z systemu odmetanowania kopalń i powietrza wentylacyjnego poprawia efektywność energetyczną i wpływa na zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, zmniejszając niebezpieczeństwo wystąpienia zagrożeń metanowych w kopalniach.

Ponadto, w grudniu i styczniu 60 osób przejdzie szkolenia z zakresu obsługi stacji odmetanowania. Na początku 2020 r. Spółka przejmie pełną kontrolę nad stacjami oraz sieciami rurociągów metanowych we wszystkich swoich kopalniach, co do tej pory było w rękach firm zewnętrznych wyłanianych w przetargach co kilka lat. Teraz infrastruktura gazowa zostanie zmodernizowana, a już dziś rozbudowywany jest układ pomiarowo-rozliczeniowy gazu z odmetanowania. Dzięki temu Spółka zyska pełną kontrolę nad pracą stacji odmetanowania i dystrybucją gazu. JSW wdraża również projekt wizualizacji sieci odmetanowania w wyrobiskach dołowych. To będzie kilkadziesiąt punktów pomiarowych, które dadzą podgląd na ujęcie gazu ze wszystkich rejonów eksploatacyjnych, a nadzór prowadzony będzie centralnie przez Centrum Zaawansowanej Analityki Danych. To innowacyjny projekt, który zrealizowany będzie za pomocą nowoczesnych urządzeń pomiarowych. Pozwoli na natychmiastową reakcję w przypadku jakichkolwiek niekorzystnych zmian w ujęciu metanu, co zwiększy w znaczący sposób bezpieczeństwo górniczych załóg.