JSW SA - Jastrzębska Spółka Węglowa SA

Poziom wydobycia węgla przez kopalnie Grupy podlega uwarunkowaniom operacyjnym i zdarzeniom będącym poza jej kontrolą, które mogą zakłócić jej działalność i wpłynąć na wysokość produkcji poszczególnych kopalń w różnych okresach. Działalność wydobywcza podlega przede wszystkim wpływowi uwarunkowań górniczych, które obejmują m. in.:

• trudne warunki geologiczne, takie jak zaburzenia ciągłości złóż charakteryzujących się zmiennością i nieregularnością, które mogą ograniczyć efektywność eksploatacji parcel ścianowych w zakresie większym niż przewidywano,
• wyższy od wielkości prognozowanych poziom zagrożeń naturalnych, który może zmniejszyć możliwości wydobywcze poszczególnych ścian wydobywczych,
• wypadki w kopalniach, pożary, wybuchy i zapalenia metanu, wybuchy pyłu węglowego, wyrzuty metanu i skał oraz opady i obwały skał,
• awarie maszyn i urządzeń służących do wydobycia i procesów przeróbczych.

Pomimo, iż Grupa zrealizowała wiele działań zwiększających bezpieczeństwo, ryzyka te mogą wzrosnąć w szczególności, w związku ze wzrostem głębokości eksploatacji w kopalniach Grupy. Ponadto, do zdarzeń i uwarunkowań, które mogą mieć wpływ na wielkość produkcji oraz w szczególności na wzrost kosztów, należy zaliczyć zmiany przepisów prawnych dotyczących branży węglowej.

Główna działalność Grupy uzależniona jest od utrzymania w mocy posiadanych przez nią koncesji, przestrzegania przez nią warunków tych koncesji oraz zdolności do zapewnienia sobie nowych koncesji. Udzielenie nowej koncesji wydobywczej lub przedłużenie ważności koncesji obowiązującej wymaga spełnienia pewnych wymogów określonych przepisami prawa. Udzielenia koncesji lub jej przedłużenia można odmówić, jeżeli zamierzona działalność narusza wymogi ochrony środowiska, przeznaczenie nieruchomości lub zagraża ich bezpieczeństwu albo zagraża obronności i bezpieczeństwu państwa i jego obywateli. Grupa prowadzi uzgodnienia z organami samorządów terytorialnych w zakresie udostępnienia zasobów węgla znajdujących się w złożach sąsiadujących z kopalniami.

Udzielenie koncesji na wydobywanie kopalin odbywa się po uzgodnieniu z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Warunkiem uzyskania nowych koncesji jest m.in. wprowadzenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zapisów uwzględniających możliwość wydobywania węgla kamiennego, a w szczególności usunięcie wszelkich zapisów mogących świadczyć o niezgodności zamierzonej działalności wydobywczej z przeznaczeniem bądź sposobem użytkowania terenu określonymi we wcześniej wspomnianych dokumentach planistycznych oraz uzyskanie decyzji RDOŚ pozytywnie postrzegającej zamierzone przedsięwzięcie inwestycyjne. Bez udostępnienia nowych złóż żywotność kopalń może ulec znacznemu skróceniu. Jeżeli koncesje JSW zostaną cofnięte lub JSW odmówione zostanie przyznanie nowych bądź przedłużenie obowiązujących koncesji, Grupa może nie zdołać w pełni wykorzystać posiadanych przez siebie zasobów i zidentyfikowanych złóż surowców mineralnych, co mogłoby wywrzeć istotny negatywny wpływ na jej wyniki i perspektywy działalności.

Funkcjonujący w Grupie system opróbowania złóż, kontrola jakości produkcji, monitoring najnowszych rozwiązań technologicznych i wdrażanie istotnych projektów zapewnia elastyczne reagowanie na zmiany, ograniczone jednak posiadanymi zasobami finansowymi. Jakość węgla w złożu i na wszystkich etapach produkcji i zbytu jest badana, monitorowana i oceniana według obowiązujących norm, wdrożonych procedur, zawartych umów, zgodnie z obowiązującym prawem.

Stosowane przez Grupę technologie wydobycia węgla wiążą się z zastosowaniem wysoce specjalistycznych maszyn i urządzeń, produkowanych jedynie przez kilku producentów na świecie. Realizacja planów inwestycyjnych może się wiązać z koniecznością nabycia nowych specjalistycznych maszyn górniczych. Z uwagi na światową koncentrację producentów ww. maszyn i urządzeń, istnieje ryzyko nieprzewidzianego wzrostu cen lub braku podaży tych maszyn i urządzeń, co mogłoby wpłynąć na wzrost kosztów lub spowodować opóźnienia w realizacji strategii rozwoju. Istotnych nakładów finansowych wymagają również przeglądy oraz prace remontowe i modernizacyjne. Prace te mogą się wiązać z opóźnieniami lub niemożnością ich zakończenia w wyniku działania nieprzewidzianych czynników poza kontrolą Grupy.

Działania podejmowane w zakresie minimalizacji ryzyka to m.in.: monitorowanie i analizowanie wskaźników produkcyjnych w celu bieżącej aktualizacji planowania produkcji; prowadzenie planów produkcji w oparciu o plany inwestycyjne; ustalanie harmonogramów koniecznych do wykonania robót górniczych; systematyczna analiza warunków geologiczno-górniczych występujących w rejonach prowadzonych prac; ciągłe podnoszenie kompetencji kadry kierowniczej oraz podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników; analizowanie i dostosowywanie przepisów i procedur wewnętrznych do powszechnie obowiązujących rozstrzygnięć prawno-regulacyjnych.

Czynniki determinujące to ryzyko to przede wszystkim: ograniczone możliwości techniczno-organizacyjne, zastosowanie nieodpowiednich technologii produkcyjnych, niewłaściwe określenie czasu dostaw materiałów oraz urządzeń i części zamiennych, nieoczekiwane zmiany koniunktury na rynku węgla i stali, zła alokacja zasobów ludzkich, brak dotrzymywania terminów zamówień w ramach obowiązujących ograniczeń prawno-regulacyjnych. Biorąc pod uwagę powyższe konieczne jest dostosowanie poziomu produkcji do zmian zapotrzebowania w łańcuchu dostaw poprzez: okresowe weryfikowanie zmian i potrzeb rynkowych, prognozowanie zapotrzebowania rynku, monitorowanie i analizowanie wskaźników produkcyjnych, monitorowanie stanów magazynowych oraz monitorowanie terminów dostaw maszyn i urządzeń, optymalizowanie robót przygotowawczych i eksploatacyjnych w zakresie weryfikowania zatrudnienia przy uwzględnieniu bieżących potrzeb produkcyjnych, analizowanie oraz ciągłe podnoszenie kompetencji kadry kierowniczej, podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników, prowadzenie planów produkcji w oparciu o plany inwestycyjne w zakresie doboru właściwych maszyn i urządzeń w zależności od warunków panujących w danym złożu.

Ryzyko to dotyczy oparcia strategii biznesowej i finansowej na współpracy ze stosunkowo niewielką liczbą klientów oraz brak możliwości wyegzekwowania od nich płatności.

Znacząca dekoniunktura w gospodarce, w szczególności w branży stalowej i koksowniczej, może mieć istotny, niekorzystny wpływ na działalność, wyniki i sytuację finansową Grupy. Dodatkowo, jeżeli jeden lub większa liczba największych odbiorców Grupy zmniejszy wolumen kupowanego węgla lub koksu, czy też nie przedłuży umów na dostawy, może to mieć istotny, niekorzystny wpływ na działalność, wyniki i sytuację finansową Grupy. Ponadto, terminowe płatności zależą od wielu czynników znajdujących się poza kontrolą Grupy. W Grupie prowadzony jest m. in. monitoring realizacji umów na sprzedaż węgla, raportowanie płatności za dostawy (windykacja), stosowane są zapisy umowne regulujące kwestie zabezpieczeń w razie niedotrzymania warunków kontraktu oraz badanie i ocena sprawozdań finansowych klienta w ramach Procedury Zabezpieczeń Płatności i Windykacji Należności oraz Procedury Handlowej Grupy JSW.

Na zdolności produkcyjne baterii koksowniczych może wpłynąć szereg czynników pozostających poza kontrolą Grupy. Prognozy w sposób nieunikniony, zawierają pewien poziom niepewności, i w tym zakresie zależą od przyjętych założeń ekonomicznych i technicznych, które mogą ostatecznie okazać się nieprecyzyjne. W rezultacie, oszacowania dotyczące produkcji koksu są regularnie weryfikowane w oparciu o nowe informacje, w związku z czym należy oczekiwać, że mogą one ulegać zmianie. Jeżeli faktyczne wykorzystanie zdolności produkcji koksu przez Grupę będzie niższe niż obecne szacunki, może to niekorzystnie wpłynąć na perspektywy i wartość Grupy oraz na wyniki działalności i sytuację finansową.

Wskaźnik wykorzystania mocy produkcyjnych producentów stali surowej na świecie w 2017 roku wahał się pomiędzy 74,3% a 69,5%. W grudniu 2017 roku wyniósł on 69,5% i był o 1,9% wyższy w porównaniu do grudnia roku ubiegłego.

Ze względu na niewystarczającą alokację środków wynikającą z rywalizacji priorytetów Grupy, istnieje prawdopodobieństwo niepowodzenia w zakresie realizacji inwestycji strategicznych.

Zapobieganie materializacji ryzyka odbywa się poprzez bieżący nadzór nad realizacją harmonogramów inwestycji, ze szczególnym uwzględnieniem przepływów z działalności inwestycyjnej oraz optymalizacja portfela projektów inwestycyjnych. Istotne jest wypracowanie i wdrożenie nowych sposobów finansowania realizacji projektów inwestycyjnych (finansowanie projektów inwestycyjnych ze środków zewnętrznych, utworzenie Zamkniętego Funduszu Inwestycyjnego oraz zabezpieczenie długookresowego finansowania dłużnego).

W części zawartych przez Grupę kontraktów dotyczących sprzedaży węgla i koksu zawarta jest usługa dostawy towaru do oznaczonego miejsca. Grupa w zakresie transportu i spedycji współpracuje z firmami zewnętrznymi, co stwarza min. ryzyka: braku dostępności taboru kolejowego, mogące skutkować ograniczeniem możliwości dostaw towaru i karami kontraktowymi; ograniczenia przepustowości szlaków kolejowych w związku z remontami infrastruktury ograniczające możliwości terminowej dostawy towarów; awarii oraz ograniczeń w procesach logistycznych mogące generować dodatkowe koszty. W celu ograniczenia ryzyka Grupa współpracuje z wieloma przewoźnikami, prowadzi stały monitoring firm logistycznych, aktywnie poszukuje wraz z odbiorcami najbardziej efektywnych rozwiązań logistycznych.

Kopalnie posiadają własne urządzenia załadowcze wystarczające do realizacji wysyłek swych produktów. Posiadają jednak ograniczone, ale przewidywalne zdolności magazynowania z czym związane jest występowanie czasowych konieczności wynajmowania składowisk zewnętrznych. Występuje ponadto ryzyko ograniczonej dostępności odpowiednich typów wagonów oraz ograniczonych zdolności załadowczych na statki w portach dla wysyłek morskich. Barierami rozwoju infrastruktury transportowej i przeładunkowej kolejowej są: wciąż niskie parametry składowisk - ograniczone możliwości załadunkowe i rozładunkowe, braki w urządzeniach przeładunkowych, wysokie koszty dostępu do infrastruktury kolejowej.

Działania podejmowane w zakresie minimalizacji ryzyka to m.in: bieżący monitoring możliwości składowania węgla na placach przykopalnianych. Realizowane są długoterminowe umowy zapewniające dostęp do składowisk oraz nabrzeży w portach.

W sektorze górnictwa węgla kamiennego związki zawodowe odgrywają ważną rolę w kształtowaniu polityki płacowej. Pozycja związków zawodowych jest szczególnie silna ze względu na wielkość zatrudnienia w sektorze oraz jego strategiczny wpływ na funkcjonowanie gospodarki. Niepowodzenie JSW w utrzymaniu odpowiednich relacji pracowniczych może mieć istotny, niekorzystny wpływ na perspektywy działalności, wyniki i sytuację finansową. W Grupie funkcjonują 122 organizacje związków zawodowych. Łączna liczba członków związków zawodowych z uwagi na fakt, że pracownik może należeć do kilku związków, przekracza liczbę pracowników zatrudnionych w Grupie i na dzień 31 grudnia 2017 roku wynosiła 31 780 osób, co oznacza, że uzwiązkowienie wyniosło 120,1%.