JSW SA - Jastrzębska Spółka Węglowa SA

Najważniejszą rolę w określeniu podejścia do zarządzania zasobami ludzkimi pełni Strategia JSW z uwzględnieniem spółek zależnych Grupy Kapitałowej JSW na lata 2018-2030. Podejście do kwestii pracowniczych zostało również zdefiniowane i zawiera się w Strategii Zrównoważonego Rozwoju na lata 2017-2020. Kluczowe znaczenie ze względu na specyfikę działalności przemysłowej ma kwestia BHP.

Strategia stawia sobie w obszarze BHP za cel m.in.:

• utrzymanie certyfikowanych systemów zarządzania PN-N-18001 w zakresie: wydobywanie, przeróbka i sprzedaż węgla,
• zaangażowanie pracowników w udoskonalanie systemu zarządzania BHP, w tym wypracowywanie rozwiązań, które byłyby ukierunkowane na specyfikę konkretnych stanowisk pracy,
• utrzymanie wysokiej jakości szkoleń BHP, ze szczególnym uwzględnieniem aktualności i praktyczności omawianych zagadnień (strefa sztygara i nie tylko).

Planowane jest wdrażanie rozwiązań technologicznych pozwalających na mechanizację i automatyzację pracy pod ziemią. W szczególności chodzi o wycofywanie ludzi z rejonów zagrożonych lub ograniczanie udziału człowieka przy pracach obarczonych szczególnie dużym ryzykiem wypadku. Skutkować to będzie ograniczeniem, a być może nawet eliminacją specyficznych kategorii ryzyka BHP. Do poprawy bezpieczeństwa przyczyni się planowane wprowadzenie rozwiązań technicznych pozwalających na monitorowanie pracy urządzeń oraz lokalizację pracowników pod ziemią. Zgodnie z Polityką Zintegrowanego Systemu Zarządzania kierownictwo zobowiązuje się do zapewnienia niezbędnych środków i zasobów mających na celu kreowanie bezpiecznych postaw pracowników oraz monitorowanie zagrożeń i ograniczanie ich wpływu na środowisko pracy. Kładzie również nacisk na rozwój pracowników. Wśród kluczowych procedur związanych z BHP należy wymienić: „Identyfikacja zagrożeń i ocena ryzyka zawodowego” (PZB-7.01), „Wypadki przy pracy, choroby zawodowe oraz zdarzenia potencjalnie wypadkowe” (PZB-7.02), „Monitorowanie bezpieczeństwa i higieny pracy” (PZB-8.01), „Działania w JSW S.A. podczas wypadku masowego lub katastrofy przemysłowej” (PZB-8.02). Inne procedury określające zasady zarządzania operacyjnego ważne z punktu widzenia kwestii pracowniczych, to: „Zarządzanie zasobami ludzkimi” (PSZ-6.01) oraz „Komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna” (PSZ-5.02).

W Polityce Zintegrowanego Systemu Zarządzania władze JSW zobowiązały się do zapewnienia niezbędnych środków i zasobów mających na celu kreowanie bezpiecznych postaw pracowników oraz monitorowanie zagrożeń i ograniczanie ich wpływu na środowisko pracy. Pozwala to doskonalić działania w tych obszarach, w szczególności podejmować działania zapewniające stosowanie bezpiecznych procesów technologicznych, dążyć do zapobiegania wypadkom, chorobom zawodowym i zdarzeniom potencjalnie wypadkowym. System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, w szczególności polega na konsekwentnej realizacji ustalonych działań, takich jak.: opracowanie i ogłoszenie załodze polityki oraz celów w zakresie BHP, będących wyrazem zaangażowania najwyższego kierownictwa, określenie odpowiedzialności i uprawnień poszczególnych pracowników w zakresie działań na rzecz BHP, zapewnienie właściwych szkoleń oraz motywowanie pracowników do bezpiecznej i higienicznej pracy, organizowanie sprawnego systemu komunikowania się w zakresie BHP, ocenianie ryzyka zawodowego, opracowanie zasad reagowania na wypadki przy pracy oraz wdrażanie działań korygujących i zapobiegawczych związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy, monitorowanie oraz audytowanie systemu zarządzania BHP.

W omawianym obszarze w 2017 roku koncentrowano się na:

• stosowaniu skutecznej profilaktyki w zakresie BHP adekwatnej do występujących zagrożeń,
• wysokim poziomie szkoleń oraz podnoszeniu świadomości w zakresie bezpieczeństwa,
• ograniczaniu wpływu „czynnika ludzkiego” na wypadkowość.

Z uwagi na specyficzne warunki pracy w kopalniach JSW w zakresie profilaktyki zdrowotnej pracowników, obowiązywał poszerzony zakres lekarskich badań profilaktycznych z zakresu medycyny pracy. Rozszerzony zakres badań obejmuje obowiązkowe, dodatkowe badania z zakresu profilaktyki chorób układu krążenia dla pracowników własnych oraz firm świadczących usługi w ruchu zakładów górniczych JSW.

W celu zapewnienia wysokiego poziomu wiedzy w zakresie BHP oraz odpowiednich kwalifikacji zawodowych pracowników, we wszystkich zakładach JSW realizowany był plan szkoleń z zakresu BHP oraz szkoleń i kursów podnoszących kwalifikacje. Ścisły związek pomiędzy kwalifikacjami zawodowymi pracowników, poziomem zatrudnienia a bezpieczeństwem pracy wymagał, aby w zakładach JSW kontynuowano działania w zakresie prowadzenia szkoleń i kursów specjalistycznych oraz uzupełniania kwalifikacji pracowników. Szkoleniami objęte były wszystkie grupy pracownicze, ze szczególnym uwzględnieniem osób zatrudnionych w warunkach występujących zagrożeń naturalnych.

W JSW została wdrożona wielokrotnie nagradzana internetowa platforma szkoleniowo-informacyjna „Strefa sztygara i nie tylko”, która ma na celu dostarczenie pracownikom różnorodnych narzędzi i informacji, służących do pogłębiania wiedzy oraz podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Wymogi posiadania szkoleń z zakresu bhp, odpowiednich badań profilaktycznych, uprawnień i kwalifikacji, to podstawowe działania, które podejmowane są w celu zapewnienia bezpieczeństwa oraz pożądanej jakości robót wykonywanych również przez podmioty zewnętrzne w zakładzie górniczym.

Realizacja stawianych wymagań była przedmiotem stałej kontroli przez służby kopalń w zakresie realizacji rygorów bezpiecznego prowadzenia prac w ruchu zakładów górniczych. Ponadto okresowo prowadzona była tzw. ocena jakości i bezpiecznego prowadzenia robót przez firmy wykonujące usługi w ruchu zakładów górniczych JSW. Zakres wymagań stawiany wykonawcom usług w ruchu zakładów górniczych był na bieżąco weryfikowany pod kątem bezpieczeństwa i jakości świadczonych usług.

W kopalniach węgla kamiennego w związku ze specyfiką warunków górniczych, pracownicy narażeni są na czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia występujące w środowisku pracy. W kopalniach JSW wśród pracowników i byłych pracowników najczęściej stwierdzaną chorobą zawodową jest pylica płuc. Pozostałe choroby takie jak: zawodowe uszkodzenie słuchu, przewlekłe choroby narządu ruchu, zespół wibracyjny wyeliminowano lub ograniczono do incydentalnych przypadków.

W 2017 roku stwierdzono 9 przypadków zawodowego uszkodzenia słuchu u byłych pracowników, jedną chorobę zawodową związaną z przewlekłą chorobą narządu ruchu oraz jedną chorobę zawodową - zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych. Odnotowano natomiast 49 przypadków zachorowania na pylicę płuc, w tym 42 przypadki u byłych pracowników. Dla zmniejszenia narażenia pracowników kopalń JSW na czynniki powodujące choroby zawodowe, przy współudziale Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, z udziałem kopalnianych służb BHP oraz lekarzy sprawujących opiekę z zakresu medycyny pracy funkcjonują kopalniane programy profilaktyki zawodowego uszkodzenia słuchu i pylicy płuc.

Działania w zakresie BHP w pozostałych spółkach Grupy:

• W JSW KOKS od 2002 roku funkcjonuje w spółce w ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy wg normy PN-N-18001. Polityki ZSZ obejmują również obszar działalności szkoleniowej. Ponadto opracowano szereg aktów normatywnych i procedur sprzyjających nadzorowaniu BHP w postaci zarządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy wraz z instrukcjami oraz procedury: identyfikacji zagrożeń i oceny ryzyka zawodowego (metodyka RISC SCORE), zgłoszenia zdarzeń potencjalnie wypadkowych.
• Spółka JZR wdrożyła, w ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania, system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy zgodnie z normą PN-N-18001:2004, zapewniający zachowanie najwyższej staranności w tym zakresie. Prowadzi się również nieobligatoryjne działania prewencyjne. Warto wspomnieć o konkursie BHP, budującym świadomość bezpieczeństwa pracy wśród pracowników.

W pozostałych spółkach działania z obszaru pracowniczego, w tym w zakresie BHP, prowadzone były zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi oraz indywidualnie przyjętymi regulacjami i procedurami wewnętrznymi.