Skonsolidowane sprawozdanie finansowe

1.2. Skład Grupy Kapitałowej

Na dzień 31 grudnia 2019 roku w skład Grupy Kapitałowej wchodziły: JSW jako Jednostka dominująca oraz spółki bezpośrednio i pośrednio zależne zlokalizowane na terenie Polski. Spółki zależne podlegają konsolidacji metodą pełną.

Na dzień 31 grudnia 2019 roku JSW posiadała bezpośrednio lub pośrednio udziały i akcje w 20 spółkach powiązanych, w tym:

• 19 spółkach zależnych (bezpośrednio i pośrednio),
• 1 spółce stowarzyszonej.

W związku z nabyciem przez JSW dnia 20 maja 2019 roku 4 430 476 akcji spółki PBSz, stanowiących 95,01% kapitału zakładowego, skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2019 roku obejmuje dane finansowe tej spółki. Skonsolidowane sprawozdanie z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów oraz skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych uwzględnia dane finansowe spółki PBSz za okres 6 miesięcy zakończony 31 grudnia 2019 roku.

Ponadto konsolidacją objęto JSW Stabilizacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty.

Udziały w jednostce stowarzyszonej (Remkoks Sp. z o.o.) są w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wyceniane metodą praw własności.

Tabela. Poniżej przedstawiono informacje o jednostkach wchodzących w skład Grupy Kapitałowej objętych konsolidacją metodą pełną:

Pobierz XLS

Zmiany w powiązaniach kapitałowych 2019 roku

Informacja na temat jednostek zależnych, które mają udziały niekontrolujące

Tabela. Poniższa tabela przedstawia szczegóły na temat jednostek zależnych w Grupie, które mają udziały niekontrolujące:

Pobierz XLS

Tabela. Poniższa tabela zawiera wybrane dane finansowe kluczowych jednostek Grupy, które mają udziały niekontrolujące:

Pobierz XLS

2.2. Założenie kontynuacji działalności

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy. Zarząd Jednostki dominującej na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie stwierdza faktów i okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuacji działalności Grupy w dającej się przewidzieć przyszłości. Ponadto wszystkie aktywa i zobowiązania wykazywane są w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej przy założeniu, że Grupa będzie mogła uzyskać korzyści ekonomiczne z aktywów i wypełnić zobowiązania w toku normalnej działalności.

2.3. Polityka rachunkowości oraz ważne oszacowania i osądy księgowe

Istotne zasady rachunkowości oraz istotne wartości oparte na osądach i szacunkach zostały przedstawione jako element poszczególnych not objaśniających do skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Przyjęte przez Grupę zasady rachunkowości są spójne z zasadami stosowanymi w poprzednim roku obrotowym, za wyjątkiem przyjęcia nowych i zmienionych standardów opisanych w Nocie 2.5.

Sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga przyjęcia pewnych założeń oraz dokonania szacunków i osądów, które wpływają na przyjęte zasady rachunkowości oraz wielkości wykazane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Założenia i szacunki wynikają z dotychczasowych doświadczeń oraz innych czynników, w tym przewidywań odnośnie do przyszłych zdarzeń, które w danej sytuacji wydają się zasadne. Uzyskane w ten sposób oszacowania księgowe z definicji rzadko pokrywać się będą z faktycznymi rezultatami. Oszacowania i osądy księgowe podlegają regularnej ocenie.

Tabela. Poniżej przedstawiono pozycje skonsolidowanego sprawozdania finansowego, z którymi związane jest istotne ryzyko konieczności wprowadzenia znaczącej korekty wartości księgowych aktywów i zobowiązań w trakcie kolejnego roku obrotowego.

Pobierz XLS

2.4. Zasady konsolidacji i ujmowanie inwestycji w spółki stowarzyszeniowe

Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone na podstawie sprawozdania finansowego Jednostki dominującej oraz sprawozdań finansowych jej jednostek zależnych i stowarzyszonych. Sprawozdania finansowe jednostek objętych konsolidacją sporządzane są za ten sam okres sprawozdawczy, w oparciu o jednolite zasady rachunkowości.

Wszystkie transakcje wewnątrzgrupowe, rozrachunki, przychody, koszty i niezrealizowane zyski z transakcji między jednostkami Grupy są w całości eliminowane. Niezrealizowane straty są eliminowane, chyba że dowodzą wystąpienia utraty wartości.

Jednostki zależne podlegają konsolidacji metodą pełną od dnia przejęcia, będącego dniem objęcia kontroli nad spółką, do dnia utraty tej kontroli. Kontrola występuje wówczas, gdy Jednostka dominująca, z tytułu swojego zaangażowania w tę jednostkę, podlega ekspozycji na zmienne zwroty lub ma do nich prawa oraz możliwość wywierania wpływu na wysokość tych zwrotów poprzez sprawowanie władzy nad jednostką.

Jednostki stowarzyszone to wszelkie jednostki, na które Jednostka dominująca bezpośrednio lub poprzez spółki zależne wywiera znaczący wpływ, ale nie sprawuje kontroli, co zwykle towarzyszy posiadaniu od 20% do 50% ogólnej liczby głosów w organach stanowiących. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych są ujmowane metodą praw własności.

2.5. Nowe standardy, interpretacje i ich zmiany

2.6. Wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe pierwszego zastosowania standardów

Od dnia 1 stycznia 2019 roku Grupa wprowadziła zmiany do stosowanych zasad rachunkowości w związku z wejściem w życie nowego standardu rachunkowości MSSF 16 „Leasing”.

2.6.1. Wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe pierwszego zastosowania MSSF 16

W niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupa zastosowała po raz pierwszy MSSF 16 „Leasing”, który został opublikowany przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości w dniu 13 stycznia 2016 roku, a zatwierdzony w Unii Europejskiej 31 października 2017 roku. Nowy standard obowiązuje w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2019 roku lub po tej dacie.

Grupa zdecydowała o wdrożeniu standardu MSSF 16 z dniem 1 stycznia 2019 roku, stosując zmodyfikowane podejście retrospektywne (Załącznik C par. C5 MSSF 16). W efekcie dane porównawcze za rok 2018 nie zostały przekształcone.

W momencie przejścia na MSSF 16 Grupa wykazała zobowiązania z tytułu leasingu dotyczące umów, które były poprzednio klasyfikowane zgodnie z zasadami MSR 17 jako leasing operacyjny (obejmującymi także umowy najmu, dzierżawy oraz przyszłe opłaty dotyczące prawa wieczystego użytkowania gruntów). Zobowiązania te były wycenione w bieżącej wartości opłat leasingowych pozostających do zapłaty, zdyskontowanych za pomocą krańcowej stopy procentowej na dzień 1 stycznia 2019 roku. Obliczone i zastosowane przez Jednostkę dominującą stopy dyskonta mieściły się w przedziale (w zależności od okresu trwania i charakteru umowy leasingu) dla umów w PLN: od 1,64% do 5,86%.

W przypadku umów wykazanych na 31 grudnia 2018 roku jako leasing finansowy, Grupa rozpoznała wartość bilansową składnika aktywów i zobowiązania z tytułu leasingu bezpośrednio przed rozpoczęciem stosowania MSSF 16, jako wartość bilansową aktywów z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązania z tytułu leasingu na dzień pierwszego zastosowania tj. 1 stycznia 2019 roku. Zasady wyceny wynikające z nowego standardu stosowane są dopiero po tym dniu.

Tabela. Wpływ ujęcia dodatkowych zobowiązań z tytułu leasingu i odnośnych aktywów z tytułu prawa do użytkowania przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

2.7. Wpływ nowych regulacji na skonsolidowane sprawozdanie finansowe

Do dnia 31 grudnia 2019 roku Grupa stosowała rachunkowość zabezpieczeń zgodnie z MSR 39. Grupa podjęła decyzję o implementacji od 1 stycznia 2020 roku wymogów rachunkowości zabezpieczeń wynikających z MSSF 9
Zgodnie z przepisami MSSF 9 (paragraf 7.2.24) powiązania, które kwalifikowały się do rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z przepisami MSR 39 i spełniają wszystkie wymogi rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z MSSF 9, po uwzględnieniu wszelkich przywróceń równowagi powiązania zabezpieczającego w okresie przejściowym mogą zostać uznane za nieprzerwane powiązania zabezpieczające.

Podczas przejścia na przepisy rachunkowości zabezpieczeń zgodne z MSSF 9, za wartość referencyjną wskaźnika zabezpieczenia przy podejmowaniu decyzji o ewentualnych działaniach mających na celu przywrócenie równowagi wskaźnika zabezpieczenia uznaje się jego wartość wyznaczoną zgodnie z przepisami MSR 39 (MSSF 9:7.2.25 pkt b)). Przywrócenie równowagi polega na skorygowaniu kwoty instrumentu zabezpieczającego lub pozycji zabezpieczanej w reakcji na zmiany czynników zewnętrznych (w szczególności gospodarczych) wpływających na skuteczność powiązania zabezpieczającego.

Efektywną część zmian wartości godziwej instrumentów pochodnych wyznaczonych i kwalifikujących się jako zabezpieczenia przepływów pieniężnych ujmuje się w kapitale własnym. Zysk lub stratę dotyczącą części nieefektywnej wykazuje się w zysku/stracie bieżącego okresu.

Kwoty ujęte w kapitale własnym zalicza do przychodów lub kosztów tych samych okresów, w których zabezpieczana pozycja wpłynie na zysk lub stratę (np. w momencie zawarcia prognozowanej transakcji sprzedaży, która jest przedmiotem zabezpieczenia).

Grupa zakłada kontynuację powiązań zabezpieczających wyznaczonych przed pierwszym zastosowaniem przepisów rachunkowości zabezpieczeń przedstawionych w MSSF 9. Zmiany wynikające z przejścia na nowy standard Grupa uznała za nieistotne.

4.1. Przychody ze sprzedaży

Pobierz XLS

W Grupie występują wieloletnie kontrakty ramowe zawierające bazowe uzgodnienia ilościowe w ujęciu rocznym wraz z opcjami. Każdorazowo są one uściślane i dzielone na kwartały przed rozpoczęciem danego roku oraz określane są warunki uruchomienia opcji. Operatywnie na kwartały uzgodnienia są prowadzone w negocjacjach kwartalnych, stąd Grupa uznaje, że obowiązki świadczenia wynikają z kontraktów, które mają oczekiwany okres trwania do 1 roku i na tej podstawie korzysta z wyłączenia wskazanego w MSSF 15 nie ujawniając ceny transakcyjnej przypisanej do obowiązków świadczeń nie wypełnionych w ramach tych umów.

4.2. Koszty według rodzaju

Pobierz XLS

4.3. Pozostałe przychody

Pobierz XLS

4.4. Pozostałe koszty

Pobierz XLS

4.5. Pozostałe zyski/(straty) netto

Pobierz XLS

4.6. Przychody i koszty finansowe

Pobierz XLS

4.7. Zysk/(strata) na akcję

Podstawowy zysk/(strata) na akcję

Podstawowy zysk/(strata) na akcję wylicza się jako iloraz zysku/(straty) przypadającego na akcjonariuszy Jednostki dominującej oraz średniej ważonej liczby akcji zwykłych w ciągu roku.

Rozwodniony zysk/(strata) na akcję

Rozwodniony zysk/(strata) na akcję wylicza się, korygując średnią ważoną liczbę akcji zwykłych w taki sposób, jak gdyby nastąpiła zamiana na potencjalne akcje zwykłe powodujące rozwodnienie. Jednostka dominująca nie posiada instrumentów powodujących rozwodnienie potencjalnych akcji zwykłych. W związku z powyższym rozwodniony zysk/(strata) na akcję równy jest podstawowemu zyskowi/(stracie) na akcję Jednostki dominującej.

Pobierz XLS

5.1. Podatek dochodowy

Tabela. Podatek dochodowy ujęty w zysku netto:

Pobierz XLS

Tabela. Podatek dochodowy ujęty w innych całkowitych dochodach:

Pobierz XLS

Tabela. Uzgodnienie teoretycznego podatku wynikającego z zysku przed opodatkowaniem i ustawowej stawki podatkowej do obciążenia z tytułu podatku dochodowego wykazanego w zysku netto przedstawia się następująco:

5.2. Odroczony podatek dochodowy

Tabela. Aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlegają kompensacie na poziomie sprawozdań finansowych poszczególnych spółek Grupy i w związku z tym w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym wykazuje się następujące kwoty:

Pobierz XLS

Tabela. Zmiana stanu odroczonego podatku dochodowego przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Tabela. Zmiana stanu aktywa i zobowiązań z tytułu odroczonego podatku dochodowego przed kompensatą:

Pobierz XLS

Pobierz XLS

Realizowalność aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Grupa wycenia aktywa z tytułu podatku odroczonego przy zastosowaniu stawek podatkowych, które będą stosowane na moment przewidywanego zrealizowania składnika aktywów, przyjmując za podstawę przepisy podatkowe, które obowiązywały na dzień kończący okres sprawozdawczy. Grupa rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku dochodowego od straty podatkowej, bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty zysk podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie.

Tabela. Poniżej przedstawiono okresy, w których zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych najpóźniej mogą zostać rozliczone aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego od straty podatkowej:

Pobierz XLS

6.1. Kredyty i pożyczki

Pobierz XLS

Wartość godziwa kredytów i pożyczek nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.

Tabela. Zaciągnięte kredyty i pożyczki według terminu zapadalności na dzień 31 grudnia 2019 roku:

Pobierz XLS

Tabela. Zaciągnięte kredyty i pożyczki według terminu zapadalności na dzień 31 grudnia 2018 roku:

Pobierz XLS

Tabela. Grupa dysponuje następującymi niewykorzystanymi liniami kredytowymi:

Pobierz XLS

Tabela. Średnie oprocentowanie kredytów i pożyczek:

Pobierz XLS

Wartość godziwa kredytów i pożyczek nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.

Umowa finansowania z konsorcjum

W dniu 9 kwietnia 2019 roku została zawarta umowa finansowania pomiędzy JSW a Agencją Rozwoju Przemysłu S.A., Bankiem Gospodarstwa Krajowego, Bankiem Polska Kasa Opieki S.A., Powszechną Kasą Oszczędności Bank Polski S.A. („PKO BP”) oraz ICBC (Europe) S.A. Oddział w Polsce („Konsorcjum”). Finansowanie zostało udzielone w formie:

1. pożyczki terminowej w kwocie 100,0 mln zł,
2. kredytów terminowych A i C w kwocie stanowiącej równowartość w USD kwoty 300,0 mln zł,
3. kredytu odnawialnego B w kwocie 360,0 mln zł.

Finansowanie planowane jest na maksymalny okres 7 lat, przy czym finansowanie w formie kredytu odnawialnego określono na okres 5 lat, z możliwością jego przedłużenia maksymalnie o 2 lata.

Beneficjent udzielonego kredytu planuje przeznaczyć pozyskane środki m.in. na: finansowanie inwestycji Grupy Kapitałowej JSW, finansowanie innych celów ogólnokorporacyjnych Grupy oraz sfinansowanie nabycia przez Jednostkę dominującą 95,01% akcji spółki PBSz.

Umowa finansowania z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym

W dniu 9 kwietnia 2019 roku została zawarta umowa finansowania pomiędzy JSW, spółką zależną JSW KOKS oraz Europejskim Bankiem Inwestycyjnym („EBI”) z siedzibą w Luxemburgu. Finansowanie zostało udzielone w formie kredytu terminowego w wysokości 58,5 mln EUR. Zarówno JSW jak i JSW KOKS mogą zaciągnąć finansowanie z tego tytułu. W umowie nie ustalono w jakiej części finansowanie zostanie podzielone pomiędzy JSW i JSW KOKS.

Istnieje możliwość wypłaty kredytu w EUR lub, z zastrzeżeniem dostępności, w USD lub PLN. Okres spłaty kredytu wynosi 8 lat od jego uruchomienia, przy czym umowa dopuszcza jego przedterminową spłatę. Beneficjenci kredytu udzielonego przez EBI przy wsparciu Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, planują wykorzystać pozyskane środki na realizację przedsięwzięcia obejmującego modernizację koksowni i inwestycje w produkcję energii z gazu koksowniczego i metanu pozyskiwanego z kopalni węgla kamiennego.

Współdzielone na zasadzie pari passu zabezpieczenia umów finansowania z Konsorcjum oraz EBI stanowią:

1. Zastawy rejestrowe do najwyższej sumy zabezpieczenia wynoszącej 690,0 mln zł, 117,8 mln USD oraz 87,8 mln EUR ustanowione na rzecz PKO BP jako administratora zastawu na:
   • aktywach ruchomych ZORG Knurów-Szczygłowice, ZORG Pniówek, ZORG Zofiówka, ZORG Bzie-Dębina,
   • akcjach posiadanych przez JSW w spółkach JSW KOKS i PBSz,
   • rachunkach bankowych JSW.
2. Hipoteki umowne łączne ustanowione na rzecz PKO BP jako administratora hipoteki do kwoty 690,0 mln zł oraz do kwoty 117,8 mln USD oraz na rzecz EBI do kwoty 87,8 mln EUR na nieruchomościach będących przedmiotem własności lub wieczystego użytkowania JSW, wchodzących w skład zorganizowanych części przedsiębiorstwa JSW w postaci, ZORG Knurów-Szczygłowice, ZORG Pniówek, ZORG Zofiówka, ZORG Bzie-Dębina.
3. Poręczenia udzielone na rzecz Konsorcjum przez JSW KOKS do kwoty 690,0 mln zł oraz 117,8 mln USD.

Przelew wierzytelności z umowy handlowej oraz wierzytelności z tytułu umów ubezpieczenia dokonany na podstawie umowy przelewu rządzonej prawem polskim z dnia 9 kwietnia 2019 roku pomiędzy JSW jako cedentem a PKO BP jako cesjonariuszem.

Umowa kredytu nieodnawialnego z BOŚ S.A.

Dnia 14 maja 2019 roku pomiędzy spółką zależną JSW KOKS a BOŚ S.A. została zawarta umowa kredytu nieodnawialnego w wysokości 60,1 mln zł na zadanie „Modernizacja baterii koksowniczej nr 4 w Koksowni Przyjaźń”, które jednocześnie podlega dofinansowaniu pożyczką na podstawie odrębnej umowy jaką JSW KOKS zawarła 17 października 2018 roku z NFOŚiGW z siedzibą w Warszawie w wysokości 200,0 mln zł.

Zgodnie z umową zabezpieczeniem kredytu nieodnawialnego będą:

1. poręczenie przez JSW do kwoty 90,2 mln zł,
2. zastaw rejestrowy na zapasach węgla kamiennego o wartości nie niższej niż 75,0 mln zł i nie mniej niż 100 tys. ton węgla wraz z cesją z polisy do sumy nie mniej niż 20,0 mln zł,
3. zastaw rejestrowy na maszynach i urządzeniach, jakie zostaną zakupione w ramach zadania „Modernizacji baterii koksowniczej nr 4 w Koksowni Przyjaźń" do kwoty 90,2 mln zł.

Umowa pożyczki preferencyjnej z NFOŚiGW

W dniu 9 grudnia 2019 roku została częściowo uruchomiona w kwocie 36,9 mln zł przez jednostkę zależną JSW KOKS pożyczka preferencyjna z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie przyznana w wysokości 134,0 mln zł z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na poczet realizacji projektu pn. „Poprawa efektywności energetycznej w JSW KOKS” związanego z budową bloku energetycznego w Koksowni Radlin. Oprocentowanie pożyczki wynosi 0%. Pożyczka ta została wyceniona na koniec 2019 roku w wysokości 28,5 mln zł. Różnicę stanowi preferencyjne oprocentowanie w wysokości 8,4 mln zł.

Spłata pożyczki będzie następować kwartalnie począwszy od września 2022 roku.

Pozostałe zabezpieczenia kredytów i pożyczek

(bez uwzględnienia zabezpieczeń dotyczących umowy finansowania z EBI i Konsorcjum oraz kredytu z BOŚ S.A., które zostały opisane powyżej):

• hipoteki na nieruchomościach w wysokości 223,8 mln zł,
• zastawy rejestrowe na rzeczach ruchomych w kwocie 56,3 mln zł,
• przelewy wierzytelności z umów/rachunków bankowych,
• przelew wierzytelności z rachunku lokaty terminowej w kwocie 10,1 mln zł.

W przypadku zabezpieczenia kredytów i pożyczek na aktywach trwałych dodatkowe zabezpieczenie stanowi cesja praw z umów ubezpieczenia tych aktywów. Ponadto stosowaną formą zabezpieczenia wierzytelności z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek są weksle in blanco wraz z deklaracją wekslową.

6.2. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

Tabela. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej:

Pobierz XLS

Tabela. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych w podziale na waluty (po przeliczeniu na PLN):

Pobierz XLS

Analiza wrażliwości na ryzyko związane ze zmianami kursów walut oraz stóp procentowych została przedstawiona w Nocie 9.5.1.

Dnia 16 stycznia 2019 roku Zarząd JSW podjął uchwałę o całkowitym wykupie obligacji, o łącznej wartości nominalnej 121,0 mln zł (w tym 71,5 mln zł oraz 13,2 mln USD). Ostateczny termin wykupu obligacji przypadał na 30 grudnia 2019 roku. Wykup został zrealizowany w dniu 18 stycznia 2019 roku, co spowodowało zakończenie Programu Emisji Obligacji. Według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku Grupa nie posiada zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (na dzień 31 grudnia 2018 roku: 121,0 mln zł). Wykup obligacji był zgodny z zapisami Warunków Emisji.

Odsetki i prowizje zapłacone w okresie sprawozdawczym z tytułu emisji obligacji w kwocie 0,3 mln zł, zostały zaprezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w działalności finansowej.

6.3. Zobowiązania z tytułu leasingu

Tabela. Struktura walutowa zobowiązań z tytułu leasingu Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Tabela. Zobowiązania z tytułu leasingu ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej:

Pobierz XLS

Grupa ujmuje w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu zmienne opłaty leasingowe powiązane z referencyjnymi stopami procentowymi.

Leasing zwrotny

W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku jedna ze spółek zależnych (PGWiR) nabyła od dostawców zagranicznych i krajowych maszyny i urządzenia oraz środki transportu o wartości 11,6 mln zł. Następnie dokonano sprzedaży ww. aktywów do PKO Leasing S.A. i ponownie przejęto je od PKO Leasing S.A. na zasadach transakcji leasingu zwrotnego. Transakcja zakupu i sprzedaży tych aktywów nie miała wpływu na wynik finansowy Grupy. Środki trwałe zostały zakupione, odsprzedane i przejęte w ramach leasingu zwrotnego w tej samej wartości tj. 11,6 mln zł.

W okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2019 roku spółka zależna PBSz zawarła umowy leasingu zwrotnego. Łączna sprzedaż i leasing zwrotny w okresie 12 miesięcy 2019 roku wyniosły 12,8 mln zł (z tego 0,8 mln zł w okresie przed nabyciem kontroli przez JSW). Wartość sprzedaży była równa wartości zakupu urządzenia. Łączny wynik ze sprzedaży i leasingu zwrotnego z tytułu zawartych umów leasingu zwrotnego w spółce PBSz, z punktu widzenia Grupy był nieistotny.

W dniu 25 września 2019 roku jednostka zależna JSW Innowacje podpisała umowę leasingu z „PEKAO LEASING” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Przedmiotem leasingu był kombajn wraz z oprzyrządowaniem przodkowym i poza przodkowym. W ramach umowy leasingu, „PEKAO LEASING” Sp. z o.o. zobowiązał się nabyć od JSW Innowacje przedmiot leasingu i oddać go spółce do używania. Rozpoznano tę transakcję jako leasing zwrotny. Transakcja zakupu i sprzedaży tych aktywów nie miała wpływu na wynik finansowy Grupy. Środki trwałe zostały zakupione, odsprzedane i przejęte w ramach leasingu zwrotnego w tej samej wartości tj. 27,5 mln zł.

W dniu 7 listopada 2019 roku pomiędzy spółką zależną PBSz a PEKAO LEASING Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie została zawarta umowa o przyznanie limitu leasingowego w wysokości 20,0 mln zł.

W 2019 roku w związku z wejściem w życie MSSF 16 zmienił się sposób prezentacji zobowiązań wynikających z umów leasingu. Poniższe tablice przedstawiają ujęcie zobowiązań z tytułu leasingu finansowego w 2018 roku (dane porównawcze).

Tabela. Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2018 roku:

Pobierz XLS

Tabela. Wartość księgowa netto dla każdej grupy aktywów w leasingu finansowym:

Pobierz XLS

6.4. Uzgodnienie zadłużenia

Tabela. Zmianę stanu zadłużenia na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Tabela. Zmianę stanu zadłużenia na dzień 31 grudnia 2018 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

7.2. Wartość firmy

Wybrane zasady rachunkowości

Wartość firmy

Wartość firmy stanowi nadwyżka:

• przekazanej zapłaty,
• kwoty wszelkich niekontrolujących udziałów w jednostce przejmowanej,
• wartości godziwej uprzednio posiadanych instrumentów kapitałowych jednostki przejmowanej, należących do jednostki przejmującej,

nad wartością godziwą możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów netto. Jeśli kwoty te są niższe od wartości godziwej możliwych do zidentyfikowania aktywów netto przejmowanej jednostki, różnicaujmowana jest bezpośrednio w wyniku finansowym jako zysk na okazjonalnym nabyciu.

Po początkowym ujęciu wartość firmy jest wykazywana w wartości początkowej pomniejszonej o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości.

Zyski lub straty ze zbycia jednostki obejmują wartość bilansową wartości firmy, dotyczącej sprzedanej jednostki.

Wartość firmy nie jest amortyzowana, ale podlega corocznie testowi na utratę wartości, bez względu na to, czy istnieją przesłanki, które wskazują, że nastąpiła utrata wartości.

W celu przeprowadzenia testu na utratę wartości, wartość firmy przejęta w wyniku połączenia przedsięwzięć w chwili przejęcia zostaje przypisana do poszczególnych ośrodków lub zespołów ośrodków wypracowujących środki pieniężne, które zgodnie z oczekiwaniami skorzystają z synergii uzyskanej w wyniku takiego połączenia, bez względu na to, czy inne składniki aktywów lub zobowiązania jednostki przejmowanej zostały przypisane do powyższych ośrodków lub zespołów ośrodków. Każdy ośrodek lub zespół ośrodków, do którego została przypisana wartość firmy:

• odpowiada najniższemu poziomowi, na którym wartość firmy jest monitorowana na wewnętrzne potrzeby zarządcze,
• nie może być większy niż segment operacyjny przed agregacją określony zgodnie z definicją zawartą w MSSF 8.

Ośrodek wypracowujący środki pieniężne, do którego została przypisana wartość firmy, poddaje się testom na utratę wartości corocznie, jak również wtedy, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę jego wartości.

W razie gdy część lub cała wartość firmy przypisana do danego ośrodka została przejęta w wyniku połączenia przedsięwzięć w trakcie bieżącego okresu rocznego, wymagane jest, aby dany ośrodek został poddany testowi przed końcem bieżącego okresu rocznego.

Testy przeprowadza się poprzez porównanie wartości bilansowej ośrodka, łącznie z wartością firmy, z jego wartością odzyskiwalną. Utrata wartości ośrodka i przypisanej do niego wartości firmy nie nastąpiła gdy wartość odzyskiwalana ośrodka przewyższa jego wartość bilansową.

Wartość firmy jest monitorowana na poziomie segmentu operacyjnego.

Wartość firmy wykazywana jest w odrębnej pozycji skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej.

Wartość firmy

W 2019 roku na zaprezentowaną kwotę wartości firmy miała wpływ rozliczona transakcja nabycia akcji spółki Przedsiębiorstwo Budowy Szybów S.A. („PBSz”) z siedzibą w Tarnowskich Górach, co szczegółowo zostało omówione w Nocie 10.3.

Tabela. W wyniku tej transakcji Grupa ujęła w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej sporządzonym na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość firmy w wysokości 57,0 mln zł, co przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Mając na uwadze stosowaną w Grupie politykę rachunkowości, wartość firmy reprezentującą przyszłe korzyści ekonomiczne jakich spodziewa się Grupa na skutek nabycia spółki PBSz, a także biorąc pod uwagę opisane w Nocie 10.3. efekty synergii, w ocenie Zarządu JSW wartość firmy uzyskana w procesie alokacji ceny nabycia akcji spółki PBSz powinna być przypisana w całości do segmentu, do którego przypisana została spółka PBSz – segment pozostały.

Tabela. Podsumowanie alokacji wartości firmy na poziomie segmentów przedstawiono poniżej:

Pobierz XLS

Utrata wartości w odniesieniu do wartość firmy

Standard wskazuje, że w ramach testu wycenia się wartość odzyskiwalną ośrodka generującego środki pieniężne, do którego przypisana jest wartość firmy. Wartość odzyskiwalną definiuje się jako wyższą spośród: wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży i wartości użytkowej (bieżąca, szacowana wartość przyszłych przepływów pieniężnych, których uzyskania oczekuje się z tytułu dalszego użytkowania ośrodka wypracowującego środki pieniężne). Do kalkulacji testów przyjęto wartość użytkową.

Ustalenie wartości odzyskiwalnej zostało przeprowadzone na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne, tj. spółki PBSz.

Przyjęte założenia dotyczące m.in. prognozy przychodów, kosztów, nakładów inwestycyjnych są tożsame z prognozami ujętymi w „Strategii JSW S.A. z uwzględnieniem Spółek Zależnych GK JSW na lata 2020-2030”, stopa dyskonta na poziomie 6,81% (realnie).

Prognozy ujęte w ww. Strategii są na moment przeprowadzania testu najbardziej prawdopodobnym szacunkiem, którego mogła dokonać Grupa. Nie występują inne szacunki, które sugerowałyby przyjęcie innych wartości. Okres prognozy wynosi 5 lat.

Wynik przeprowadzonego testu wskazuje, iż nie wystąpiła konieczność ujęcia odpisów z tytułu utraty wartości składnika aktywów Grupy (wartości firmy).

7.3. Wartości niematerialne

Wybrane zasady rachunkowości

Wartości niematerialne

Istotne szacunki

Okresy użytkowania wartości niematerialnych

Grupa określa szacowane okresy użytkowania, a poprzez to stawki amortyzacji dla poszczególnych wartości niematerialnych. Szacunek ten opiera się na oczekiwanym okresie ekonomicznej użyteczności tych aktywów. Poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacyjnych oraz wartość końcowa wartości niematerialnych podlegają corocznej weryfikacji raz w roku w IV kwartale, w celu dokonania odpowiednich korekt odpisów amortyzacyjnych począwszy od następnego roku obrotowego.

Przeprowadzona weryfikacja stawek amortyzacyjnych wartości niematerialnych spowodowała wzrost amortyzacji w 2019 roku względem roku poprzedniego o 0,1 mln zł.

Wartości niematerialne

Pobierz XLS

Pobierz XLS

Amortyzacja wartości niematerialnych

Tabela. Poniżej przedstawiono pozycje, w których ujęto amortyzację wartości niematerialnych:

Pobierz XLS

Prawo użytkowania wieczystego gruntu

W związku z zastosowaniem MSSF 16 od 1 stycznia 2019 roku prawo użytkowania wieczystego gruntu nie ujęte wcześniej w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym zostało ujęte jako prawo do użytkowania składnika aktywów.

Pobierz XLS

Pozostałe informacje dotyczące wartości niematerialnych

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość netto wartości niematerialnych stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań wynosi 10,8 mln zł (na dzień 31 grudnia 2018 roku: 59,6 mln zł) i dotyczy zabezpieczenia spłaty wierzytelności wynikających z umów finansowania dłużnego. Zabezpieczenia kredytów i pożyczek zostały opisane w Nocie 6.1.

W 2019 roku i w 2018 roku nie wystąpiły w Grupie skapitalizowane koszty finansowania zewnętrznego wartości niematerialnych.

Świadectwa pochodzenia energii

W wartościach niematerialnych Jednostka dominująca prezentuje świadectwa pochodzenia energii nabyte w celu spełnienia obowiązku ich umorzenia wynikającego z przepisów Prawa energetycznego. Ze względu na ich specyficzny charakter, wydatki na nabycie świadectw pochodzenia energii zostały ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w przepływach pieniężnych z działalności operacyjnej.

Tabela. Poniżej została zaprezentowana zmiana stanu wartości świadectw pochodzenia energii:

Pobierz XLS

7.4. Prawo do użytkowania składnika aktywów

Wybrane zasady rachunkowości

Prawo do użytkowania składnika aktywów

Od 1 stycznia 2019 roku w dacie rozpoczęcia umowy leasingu Grupa ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania.

Grupa użytkuje w ramach leasingu głównie kombajny ścianowe i chodnikowe oraz maszyny górnicze, środki transportu, sprzęt komputerowy i multimedialny, oraz nieruchomości i prawo wieczystego użytkowania gruntów.

Na dzień początkowego ujęcia prawo do użytkowania składnika aktywów wycenia się według kosztu. Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje:

• kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
• wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
• wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę w związku z zawarciem umowy leasingu,
• szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z obowiązkiem demontażu i usunięcia bazowego składnika aktywów lub przeprowadzenia renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu, chyba że te koszty są ponoszone w celu wytworzenia zapasów.

Po dacie rozpoczęcia leasingu Grupa wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne (umorzenie) i łączne straty z tytułu utraty wartości oraz skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu poza odwracaniem dyskonta.

Prawo do użytkowania składnika aktywów amortyzuje się liniowo przez okres użytkowania aktywów nie dłuższy niż okres leasingu wynikający z zawartych umów.

Stawki amortyzacyjne uzależnione są od okresu trwania umowy.

Jeżeli Grupa ma wystarczającą pewność, że skorzysta z opcji kupna, składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania amortyzuje się przez okres użytkowania danego składnika aktywów.

Grupa korzysta z prawa zwolnienia ze stosowania wymogów wynikających z MSSF 16 w przypadku ujmowania:

• leasingu krótkoterminowego – leasing, który w dacie rozpoczęcia ma okres leasingu nie dłuższy niż 12 miesięcy. Uproszczenia tego nie zastosowano do krótkoterminowych umów leasingu środków produkcji, wykorzystywała w podziemnych zakładach górniczych. Leasing, w którym wprowadzono opcję kupna nie jest leasingiem krótkoterminowym.
• leasingu dotyczącego aktywów o niskiej wartości – czyli takich, których jednostkowa wartość początkowa nowego składnika przedmiotu leasingu nie przekracza 20 tys. zł, z wyłączeniem prawa wieczystego użytkowania gruntów oraz umów leasingu, w których wprowadzono opcję kupna.

Płatności związane z leasingiem krótkoterminowym i leasingiem aktywów o niskiej wartości ujmowane są liniowo w kosztach bieżącego okresu.

W przypadku leasingu, gdzie Grupa jest leasingobiorcą, dla umów zawierających zarówno elementy leasingowe jak i elementy nie leasingowe, w przypadku braku możliwości ich wyodrębnienia, Grupa stosuje uproszczenie i ujmuje każdy element leasingowy i nieleasingowy jako pojedynczy element leasingowy.

Istotne szacunki

Wdrożenie MSSF 16 wymaga dokonania pewnych szacunków i wyliczeń, które mają wpływ na wycenę zobowiązań z tytułu leasingu oraz aktywów z tytułu prawa do użytkowania. Obejmują one m. in.:

• ustalenie okresu obowiązywania umów (w tym dla umów z nieokreślonym terminem lub z możliwością przedłużenia),
• ustalenie stopy procentowej stosowanej do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych,
• ustalenie stawki amortyzacyjnej.

Pobierz XLS

Amortyzacja prawa do użytkowania składnika aktywów

Tabela. Poniżej przedstawiono pozycje, w których ujęto amortyzację prawa do użytkowania składników aktywów:

Pobierz XLS

Pozostałe informacje dotyczące prawa do użytkowania składnika aktywów

Na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość netto prawa do użytkowania składnika aktywów stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań wynosi 51,0 mln zł i dotyczy zabezpieczenia spłaty wierzytelności wynikających z umów finansowania dłużnego. Zabezpieczenia kredytów i pożyczek zostały opisane w Nocie 6.1.

W 2019 roku nie wystąpiły w Grupie skapitalizowane koszty finansowania zewnętrznego prawa do użytkowania składnika aktywów.

Wysokość opłat leasingu krótkoterminowego, ujęta w kosztach w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2019 roku wynosi 1,5 mln zł, natomiast koszt leasingu dla umów niskocennych wynosi 0,3 mln zł.

7.5. Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych

Istotne szacunki

Utrata wartości aktywów niefinansowych

Aktywa podlegające amortyzacji analizuje się pod kątem utraty wartości, ilekroć jakieś zdarzenia lub zmiany okoliczności wskazują na możliwość niezrealizowania ich wartości księgowej. W przypadku, gdy wartość księgowa danego składnika niefinansowych aktywów trwałych przewyższa jego oszacowaną wartość odzyskiwalną, jego wartość księgowa podlega odpisowi z tytułu utraty wartości do wysokości jego wartości odzyskiwalnej. Wartość odzyskiwalną stanowi wyższa z dwóch kwot: wartości godziwej aktywów pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej.

Dla potrzeb analizy pod kątem utraty wartości, aktywa grupuje się na najniższym poziomie, w odniesieniu do którego występują dające się zidentyfikować odrębne przepływy pieniężne (ośrodki wypracowujące środki pieniężne). Testy na utratę wartości niefinansowych aktywów trwałych wykonywane są z przyjęciem zasady, iż dla aktywów niewycofanych z użytkowania najmniejszą grupę aktywów stanowi kopalnia lub inna spółka zależna („ośrodek wypracowywujący środki pieniężne – CGU”).

Jeżeli przeprowadzony test na utratę wartości wykaże, że wartość odzyskiwalna danego składnika aktywów niefinansowych lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa od wartości księgowej, dokonuje się odpisu aktualizującego w wysokości różnicy między wartością odzyskiwalną a wartością księgową składnika aktywów lub CGU. Po ujęciu odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości, koryguje się odpisy amortyzacyjne dotyczące danego składnika aktywów, aby pozostała wartość netto (po ujęciu odpisu) została zamortyzowana przez pozostały okres użytkowania. Niefinansowe aktywa, w odniesieniu do których uprzednio stwierdzono utratę wartości, oceniane są na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy pod kątem występowania przesłanek wskazujących na możliwość odwrócenia dokonanego odpisu.

Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość niefinansowych aktywów trwałych ujmowane jest w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów w pozycji „pozostałe koszty/przychody”.

Odpisy z tytułu utraty wartości

Z uwagi na zmienne otoczenie makroekonomiczne Grupa okresowo weryfikuje przesłanki mogące świadczyć o utracie wartości odzyskiwalnej majątku poszczególnych spółek Grupy. Analiza utraty wartości aktywów trwałych dokonywana jest poprzez oszacowanie wartości odzyskiwalnej ośrodków wypracowujących przepływy pieniężne („CGU”). Analiza taka opiera się na szeregu istotnych założeń, których część jest poza kontrolą Grupy. Istotne zmiany tych założeń mają wpływ na wyniki testów na utratę wartości i w konsekwencji mogą doprowadzić do istotnych zmian sytuacji finansowej oraz wyników finansowych Grupy.

Tabela. Zmiany stanu odpisów aktualizujących aktywa trwałe przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

W związku z testami na utratę wartości przeprowadzonymi na 31 grudnia 2018 roku, mając na uwadze zapisy par. 33 MSSF 16, ujęte na 1 stycznia 2019 roku składniki aktywów z tytułu prawa do użytkowania zostały objęte odpisem aktualizującym z tytułu utraty wartości w wysokości 45,6 mln zł. Wartość tego odpisu skorygowana o aktywo z tytułu odroczonego podatku dochodowego została ujęta na dzień 1 stycznia 2019 roku jako korekta zysków zatrzymanych w wysokości 37,0 mln zł. Jednocześnie nastąpiła reklasyfikacja części odpisu w wysokości 14,0 mln zł dotycząca rzeczowych aktywów trwałych ujętych na 1 stycznia 2019 roku jako prawo do użytkowania składnika aktywów.

Segment węglowy

Segment koksowy

7.6. Nieruchomości inwestycyjne

Wybrane zasady rachunkowości

Nieruchomości inwestycyjne obejmują nieruchomości, które utrzymywane są w celu uzyskiwania korzyści z tytułu czynszu lub zwiększenia przez nie wartości, albo w obu tych celach jednocześnie oraz nieruchomości w trakcie budowy lub dostosowania do przyszłego użytkowania jako nieruchomości inwestycyjne.

Nieruchomość inwestycyjną początkowo wycenia się w cenie nabycia lub w koszcie wytworzenia, z uwzględnieniem kosztów transakcji i kosztów finansowania zewnętrznego.

Po początkowym ujęciu, Grupa wycenia wszystkie nieruchomości inwestycyjne wg modelu kosztowego tj., ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o skumulowane umorzenie i skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości.

Nieruchomości inwestycyjne amortyzowane są metodą liniową przez okres ich użytkowania. Szacowany okres użyteczności nieruchomości inwestycyjnych wynosi 42 lata.

Nieruchomości inwestycyjne usuwa się z ksiąg w momencie ich zbycia lub w przypadku trwałego wycofania z użytkowania, jeżeli nie oczekuje się uzyskania w przyszłości żadnych korzyści wynikających z jej zbycia.

Nieruchomości inwestycyjne

Pobierz XLS

Tabela. Przychody i koszty związane z nieruchomościami inwestycyjnymi:

Pobierz XLS

7.7. Inwestycje w portfel aktywów FIZ

Wybrane zasady rachunkowości

Aktywa finansowe znajdujące się w portfelu inwestycji FIZ klasyfikowane są jako:

• aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy,
• aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu.

Do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu zalicza te aktywa które spełniają test SPPI i utrzymywane są w celu ściągnięcia kwoty głównej i odsetek; są to głównie: środki pieniężne oraz depozyty bankowe oraz należności wynikające z bieżącej działalności.

Do zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu zalicza się zobowiązania wynikające z bieżącej działalności

Grupa nie posiada w portfelu FIZ instrumentów dłużnych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody (tj. aktywów spełniających test SPPI i utrzymywanych w celu ściągnięcia kwoty głównej i odsetek oraz sprzedaży).

Wszystkie pozostałe aktywa w portfelu FIZ są zaliczane do „wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy”.

W odniesieniu do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, odpisy z tytułu utraty wartości wylicza się przy zastosowaniu modelu oczekiwanych strat kredytowych. Grupa stosuje trzystopniowy model utraty wartości:

• Stopień 1 – salda, dla których ryzyko kredytowe nie wzrosło znacząco od początkowego ujęcia. Ponadto do Stopnia 1 zalicza się również aktywa finansowe o wysokiej ocenie jakości kredytowej (rating inwestycyjny). Oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania w ciągu 12 miesięcy (tj. całkowita oczekiwana strata kredytowa pomnożona jest przez prawdopodobieństwo, że strata wystąpi w ciągu następnych 12 miesięcy);
• Stopień 2 – obejmuje salda, dla których nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od początkowego ujęcia, ale brak jest obiektywnych przesłanek utraty wartości; oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania przez cały umowny okres życia danego aktywa;
• Stopień 3 – obejmuje salda z obiektywną przesłanką utraty wartości.
  W odniesieniu do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, przychody z tytułu odsetek oblicza się metodą efektywnej stopy procentowej i ujmuje w pozycji „pozostałe zyski/straty netto”.

Zysk lub stratę z wyceny inwestycji do wartości godziwej ujmuje się w wyniku finansowym i prezentuje w pozycji „Pozostałe zyski/straty netto” w okresie, w którym wystąpiły.

Jednym z istotnych działań, podjętych przez Jednostkę dominującą w zakresie przeciwdziałania potencjalnym zagrożeniom związanym z pogorszeniem płynności, było utworzenie Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego („FIZ”). JSW posiada na dzień bilansowy 100% certyfikatów FIZ i konsoliduje FIZ metodą pełną. Fundusz został utworzony na czas określony – do dnia 30 grudnia 2024 roku, przy czym okres działalności Funduszu może zostać przedłużony maksymalnie o trzy lata. W okresach koniunktury na rynkach węgla, JSW zamierza przekazywać część generowanych nadwyżek pieniężnych i lokować w FIZ. Środki zgromadzone w FIZ będą mogły być wykorzystane w okresie załamania koniunktury i/lub w okresie kiedy JSW będzie generowała ujemne przepływy pieniężne. Jednocześnie środki te będą stanowić wsparcie finansowe dla planowanych w długim i średnim terminie wydatków związanych z realizacją inwestycji o strategicznym znaczeniu dla JSW i Grupy, związanych między innymi z rozbudową mocy wydobywczych, zwiększeniem dostępu do złóż, przeróbką węgla oraz produkcją koksu.

Fundusz stosuje konserwatywną politykę inwestycyjną. Wyłącznym przedmiotem jego działalności jest lokowanie środków pieniężnych zabranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia Certyfikatów Inwestycyjnych w określone w Statucie płynne aktywa o bardzo wysokim współczynniku bezpieczeństwa, w tym głównie: Obligacje Skarbu Państwa, inne skarbowe oraz bankowe instrumenty dłużne, dla których stosowny limit zaangażowania został ściśle określony w polityce inwestycyjnej Funduszu. Fundusz został wpisany do księgi rejestrowej na podstawie postanowienia z dnia 26 stycznia 2018 roku. Fundusz jest zarządzany przez Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Energia S.A. W dniu 6 lutego 2018 roku nastąpiło rozpoczęcie działalności inwestycyjnej Funduszu, poprzez przyjęcie przez Komitet Inwestycyjny TFI Energia pierwszej Decyzji Inwestycyjnej dotyczącej alokacji aktywów Funduszu.

W 2019 roku nie w ramach Funduszu nie dokonywano emisji nowych certyfikatów inwestycyjnych.

Wartość bilansowa inwestycji w portfel aktywów FIZ na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosi 1 874,0 mln zł (na 31 grudnia 2018 roku wartość ta wynosiła 1 826,1 mln zł).

Grupa inwestuje w portfel aktywów finansowych poprzez Fundusz, w którym Jednostka dominująca posiada 100% wyemitowanych certyfikatów inwestycyjnych.

Fundusz może lokować aktywa w:

• dłużne papiery wartościowe,
• instrumenty rynku pieniężnego,
• waluty,
• instrumenty pochodne, w tym niewystandaryzowane instrumenty pochodne, pod warunkiem, że są zbywalne,
• depozyty w bankach.

Podstawowym kryterium doboru lokat jest uzyskiwanie możliwie wysokiej stopy zwrotu przy jednoczesnym minimalizowaniu ryzyka związanego z niewypłacalnością emitenta, ryzyka zmienności stóp procentowych i ryzyka ograniczonej płynności.

Zasady dywersyfikacji lokat:

1. Papiery wartościowe lub instrumenty rynku pieniężnego wyemitowane przez jeden podmiot, wierzytelności wobec tego podmiotu i udziały w tym podmiocie nie mogą stanowić łącznie więcej niż 20% wartości aktywów Funduszu. Ograniczenia nie stosuje się do papierów wartościowych emitowanych, gwarantowanych lub poręczanych przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski, państwa należące do OECD albo międzynarodowe instytucje finansowe, których członkiem jest Rzeczpospolita Polska lub co najmniej jedno z państw należących do OECD.
2. Obligacje gwarantowane lub poręczane przez Skarb Państwa mogą stanowić do 100% wartości aktywów Funduszu.
3. Depozyty w jednym banku krajowym, banku zagranicznym lub instytucji kredytowej nie mogą stanowić więcej niż 20% wartości Aktywów Funduszu.
4. Ekspozycja walutowa – rozumiana jako łączna wartość lokat w waluty oraz inne rodzaje lokat nominowane w walutach obcych, może stanowić łącznie nie więcej niż 10% wartości aktywów netto Funduszu.
5. Obligacje przedsiębiorstw lub jednostek samorządu terytorialnego, będą stanowiły łącznie nie więcej niż 10% wartości aktywów netto Funduszu, przy czym obligacje wyemitowane przez jeden podmiot nie mogą stanowić więcej niż 1% wartości aktywów netto Funduszu.
6. Dłużne papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego emitowane przez banki, będą stanowiły łącznie nie więcej niż 25% wartości aktywów netto Funduszu, przy czym na potrzeby tego limitu dłużne papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego nie będą traktowane jako emitowane przez banki. Udział jednego emitenta nie może przekroczyć 5% wartości aktywów netto (zaś dla listów zastawnych udział jednego emitenta nie może przekroczyć 10% wartości aktywów netto).
7. Dłużne papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego, z wyjątkiem papierów wartościowych gwarantowanych lub poręczanych przez Skarb Państwa Rzeczypospolitej Polskiej, będą stanowiły nie więcej niż 10% wartości aktywów netto.

Tabela. Poniższa tabela prezentuje strukturę portfela aktywów Funduszu na dzień kończący okres sprawozdawczy.

Pobierz XLS

Dla aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (dłużne papiery wartościowe, listy zastawne) nie istnieje aktywny rynek ani też nie ma możliwości zastosowania w ich przypadku przez Grupę technik wyceny dających wiarygodne wartości. W związku z tym, za wartość godziwą przyjmuje się wycenę otrzymaną od zarządzającego Funduszem na podstawie informacji otrzymanych od depozytariusza.

Ryzyko kredytowe

W przypadku aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu (tj. depozytów oraz środków pieniężnych i ich ekwiwalentów) Grupa klasyfikuje je do Stopnia 1 klasyfikacji pod kątem utraty ich wartości, ze względu na wysoką ocenę jakości kredytowej, a potencjalny odpis jest nieistotny, stad nie został ujęty.

Pobierz XLS

Za znaczącą koncentrację ryzyka kredytowego uznano poziom 10% udziału procentowego danego emitenta w aktywach ogółem.

Pobierz XLS

7.8. Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe

Wybrane zasady rachunkowości

Zgodnie z postanowieniami ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie zasad tworzenia i funkcjonowania funduszu likwidacji zakładu górniczego, Spółka jest zobligowana do gromadzenia środków pieniężnych na wyodrębnionym rachunku bankowym Funduszu Likwidacji Zakładów Górniczych (FLZG), które mogą być wydatkowane wyłącznie na sfinansowanie całkowitej lub częściowej likwidacji zakładu górniczego. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty Funduszu Likwidacji Zakładów Górniczych ze względu na ograniczone możliwości dysponowania, niezależnie od terminu zapadalności, są prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako długoterminowe aktywa finansowe. Grupa do wyceny tych aktywów stosuje metodę efektywnej stopy procentowej, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości.

Pozostałe długoterminowe aktywa finansowe

Pobierz XLS

Wszystkie długoterminowe aktywa finansowe wyrażone są w złotych polskich.

Wartość godziwa długoterminowych aktywów finansowych nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.

Informacje na temat stopni oceny ryzyka kredytowego środków pieniężnych według ratingów zewnętrznych agencji przedstawiono w Nocie 9.5.1.

7.9. Zapasy

Wybrane zasady rachunkowości

Zapasy wykazywane są w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, nie wyższym jednak od ich cen sprzedaży netto. Cena sprzedaży netto to oszacowana cena sprzedaży w normalnym toku działalności, pomniejszona o odnośne zmienne koszty sprzedaży. Koszt wyrobów gotowych i produkcji w toku obejmuje robociznę bezpośrednią, materiały pomocnicze, inne koszty bezpośrednie i odnośne ogólne koszty produkcji (oparte na normalnych zdolnościach produkcyjnych).

Wartość rozchodu materiałów i towarów ustala się z zastosowaniem metody „pierwsze przyszło – pierwsze wyszło” (FIFO). Wartość rozchodu wyrobów gotowych ustala się z zastosowaniem metody średniej ważonej.
Białe certyfikaty to świadectwa potwierdzające zaoszczędzenie określonej ilości energii w wyniku realizacji inwestycji służących poprawie efektywności energetycznej. Grupa kwalifikuje i zalicza prawa majątkowe wynikające ze świadectw efektywności energetycznej jako towary. Prawa majątkowe wynikające z tych świadectw Grupa ujmuje w księgach rachunkowych na dzień ich przyznania. Prawa te na dzień początkowego ujęcia wycenia się jako iloczyn ilości przyznanych praw i jednostkowej ceny rynkowej prawa majątkowego wynikającego ze świadectwa z dnia przyznania świadectwa i nabycia praw majątkowych. Drugostronnie ujmuje się je jako pozostałe przychody. Natomiast sprzedaż świadectw efektywności energetycznej zwiększa przychody ze sprzedaży towarów oraz wartość sprzedanych towarów. Wycenę rozchodu świadectw pochodzenia ustala się metodą FIFO.

Istotne szacunki

Odpis aktualizujący wartość zapasów

Grupa dokonuje odpisów aktualizujących wartość zapasów wyrobów gotowych na skutek ich wyceny według ceny sprzedaży netto niższej od kosztu wytworzenia. Przy czym za koszt wytworzenia na koniec każdego okresu sprawozdawczego przyjmuje się średni koszt wytworzenia od początku roku do danego miesiąca sprawozdawczego. Za cenę sprzedaży netto przyjmuje się wartość wyliczoną wg cen rynkowych możliwych do osiągnięcia.

Odpisy aktualizujące wartość zapasów wyrobów gotowych, zarówno utworzenie jak i odwrócenie odpisu, ujmuje się jako koszt okresu, w którym odpis miał miejsce.
W przypadku zaistnienia zdarzeń powodujących utratę wartości użytkowej zapasów materiałów, Grupa dokonuje stosownego odpisu aktualizującego, w taki sposób, aby wartość księgowa zapasów nie przekraczała ich wartości odzyskiwalnej. Odpisów aktualizujących wartość zapasów materiałów dokonuje się nie rzadziej niż na koniec każdego kwartału i ujmuje się jako koszt okresu w pozycji „koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów”.

Zapasy

Pobierz XLS

Zapas wyrobów gotowych na dzień 31 grudnia 2019 roku obejmuje m.in. zapas 1 789,4 tys. ton węgla wyprodukowanego w Grupie o wartości 587,9 mln zł oraz zapas 485,8 tys. ton koksu wyprodukowanego w Grupie o wartości 378,3 mln zł (na dzień 31 grudnia 2018 roku: 791,6 tys. ton węgla o wartości 275,9 mln zł oraz 225,3 tys. ton koksu o wartości 149,4 mln zł).

Odpisy aktualizujące zapasy

Tabela. Odpisy aktualizujące wartość zapasów przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Utworzenie i odwrócenie kwot odpisu z tytułu utraty wartości zapasów zostało ujęte jako koszty bieżącego okresu sprawozdawczego.
Odpisy aktualizujące wartość zapasów ujęte w 2019 roku dotyczą wyrobów gotowych oraz materiałów i towarów.

7.10. Inne krótkoterminowe aktywa finansowe

Wybrane zasady rachunkowości

Grupa klasyfikuje lokaty bankowe jako aktywa wyceniane w zamortyzowanym koszcie. Składnik aktywów zalicza się do tej kategorii, jeśli są spełnione oba poniższe warunki:

• celem Grupy jest utrzymywanie tych aktywów finansowych dla uzyskania umownych przepływów pieniężnych, oraz
• dla których postanowienia umowne powodują w określonych terminach przepływy pieniężne, które są wyłącznie spłatami nierozliczonej kwoty głównej i odsetek od tej kwoty

Aktywa finansowe z tej kategorii po początkowym ujęciu wycenia się według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej, po pomniejszeniu o ewentualne odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.

Tabela. Inne krótkoterminowe aktywa finansowe przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

7.11. Należności handlowe oraz pozostałe należności

Wybrane zasady rachunkowości

Należności finansowe początkowo ujmuje się w wartości godziwej, przy czym wartością godziwą należności handlowych na moment początkowego rozpoznania jest wartość nominalna wynikająca z wystawionych faktur sprzedaży. Po początkowym ujęciu należności handlowe oraz pozostałe należności o charakterze finansowym wycenia się według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej (wszystkie należności handlowe spełniają test SPPI oraz są utrzymywane w celu ściągnięcia umownych przepływów), z uwzględnieniem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. Należności handlowe z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania (tj. niezawierające elementu finansowania), nie podlegają dyskontowaniu i są wyceniane w wartości nominalnej. Pozostałe należności nie stanowiące aktywów finansowych na dzień kończący okres sprawozdawczy wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty.

Istotne szacunki

Odpis aktualizujący wartość należności

Począwszy od 1 stycznia 2018 roku Grupa, na dzień kończący okres sprawozdawczy, dokonuje oszacowania oczekiwanej straty kredytowej z tytułu składników aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu. Model utraty wartości bazuje na kalkulacji strat oczekiwanych.

W odniesieniu do należności handlowych, które nie zawierają istotnego elementu finansowania, zastosowano uproszczone podejście i wycenę odpisu na bazie oczekiwanych strat kredytowych za cały okres życia instrumentu. Grupa zaklasyfikowała należności handlowe do Stopnia 2 klasyfikacji aktywów finansowych pod kątem ich utraty wartości przewidzianej przez MSSF 9, za wyjątkiem należności, dla których stwierdzono utratę wartości – te należności zaliczono do Stopnia 3 ww. klasyfikacji. Grupa za moment utraty wartości uznaje moment przekazania należności do windykacji, jednak nie później niż w 90 dniu przeterminowania.

Najistotniejszą pozycją aktywów finansowych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy, która podlega nowym zasadom kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych są należności handlowe.

Dla ustalenia odpisów z tytułu utraty wartości, Grupa wyodrębniła następujące grupy należności handlowych ustalone na bazie prawdopodobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego:

• należności handlowe węglowo-koksowe od głównych kontrahentów, tj. kontrahentów o udziale w przychodach ze sprzedaży powyżej 2,5% za dany okres sprawozdawczy,
• należności handlowe węglowo-koksowe od pozostałych kontrahentów o udziale w przychodach ze sprzedaży poniżej 2,5% za dany okres sprawozdawczy,
• należności handlowe pozostałe.

Analizę należności handlowych węglowo-koksowych od głównych kontrahentów przeprowadzono indywidualnie dla każdego kontrahenta w oparciu o prawdopodobieństwo niewypłacalności ustalone na podstawie zewnętrznych ratingów oraz o publicznie dostępne informacje agencji ratingowych dotyczące prawdopodobieństwa niewypłacalności i obliczono oczekiwaną stratę w oparciu o te prawdopodobieństwa, średni termin wymagalności dla portfela należności oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.

Analizę należności handlowych węglowo-koksowych od pozostałych kontrahentów przeprowadzono na podstawie wyliczonego średnioważonego prawdopodobieństwa niewypłacalności dla portfela i obliczono oczekiwaną stratę dla tego portfela w oparciu o te prawdopodobieństwo, średni termin wymagalności oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.

Dla należności handlowych pozostałych (za wyjątkiem tych, które są analizowane indywidualnie jako nieobsługiwane), przeprowadzono analizę portfelową i zastosowano uproszczoną matrycę odpisów w poszczególnych przedziałach wiekowych na podstawie oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia należności w oparciu o wskaźnik niewypełnienia zobowiązania ustalony na podstawie danych historycznych (za okres poprzednich trzech lat).

Oczekiwana strata kredytowa jest szacowana i aktualizowana na każdy kolejny dzień kończący okres sprawozdawczy.

Należności handlowe oraz pozostałe należności

Pobierz XLS

Wartość godziwa należności handlowych oraz pozostałych należności nie różni się istotnie od ich wartości księgowej.

Tabela. Struktura walutowa należności handlowych Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Odpisy aktualizujące należności

Tabela. Zmiany stanu odpisu aktualizującego należności handlowe przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Tabela. Strukturę wiekową należności handlowych według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Na dzień 31 grudnia 2019 roku należności handlowe w kwocie 195,7 mln zł były przeterminowane, w tym 115,4 mln zł dotyczy należności, dla których nie stwierdzono utraty wartości i ujęto odpis w 2019 roku w kwocie 2,1 mln zł, a 80,3 mln zł dotyczy należności ze stwierdzoną utratą wartości, dla której to grupy należności w 2019 roku utworzono odpis w kwocie 3,7 mln zł.

W kwocie należności handlowych 613,7 mln zł znajdują się należności handlowe w wysokości 404,0 mln zł od kontrahentów węglowo-koksowych z udziałem w przychodach powyżej 2,5%, a w kwocie 131,3 mln zł od kontrahentów węglowo-koksowych z udziałem w przychodach poniżej 2,5%.

Tabela. Strukturę wiekową należności handlowych według stanu na dzień 31 grudnia 2018 roku przedstawia poniższa tabela:

Pobierz XLS

Na dzień 31 grudnia 2018 roku należności handlowe w kwocie 113,0 mln zł były przeterminowane, w tym 36,2 mln zł dotyczy należności, dla których nie stwierdzono utraty wartości i ujęto odpis w 2018 roku w kwocie 1,1 mln zł, a 76,8 mln zł dotyczy należności ze stwierdzoną utratą wartości, dla której to grupy należności w 2018 roku odwrócono odpis w kwocie 3,4 mln zł.

W kwocie należności handlowych 1 056,5 mln zł znajdują się należności handlowe w wysokości 762,9 mln zł od kontrahentów węglowo-koksowych z udziałem w przychodach powyżej 2,5%, a w kwocie 173,9 mln zł od kontrahentów węglowo-koksowych z udziałem w przychodach poniżej 2,5%.

Zmiany wartości brutto nie wpłynęły w istotny sposób na wartość odpisów aktualizujących.

7.12. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Wybrane zasady rachunkowości

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują środki pieniężne w kasie, depozyty bankowe płatne na żądanie, inne krótkoterminowe inwestycje o wysokim stopniu płynności i o pierwotnym terminie wymagalności do trzech miesięcy. Kredyty w rachunku bieżącym są prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych jako składnik przepływów z działalności finansowej.

Kredyt w rachunku bieżącym zaciągnięty na podstawie umowy finansowania z Konsorcjum jest prezentowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako składnik długoterminowych kredytów i pożyczek w ramach zobowiązań długoterminowych.

Grupa klasyfikuje środki pieniężne i ich ekwiwalenty jako aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, z uwzględnieniem od dnia 1 stycznia 2018 roku odpisów z tytułu utraty wartości ustalonych zgodnie z modelem strat oczekiwanych.

Istotne szacunki

Odpis aktualizujący wartość środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

Od 1 stycznia 2018 roku Grupa przeprowadza szacunek odpisów na środki pieniężne i ich ekwiwalenty w oparciu o prawdopodobieństwo niewypłacalności ustalone na podstawie zewnętrznych ratingów banków, w których utrzymywane są środki pieniężne oraz publicznie dostępne informacje agencji ratingowych dotyczące prawdopodobieństwa niewypłacalności i oblicza oczekiwaną stratę w oparciu o te prawdopodobieństwa, horyzont ekspozycji na ryzyko kredytowe oraz w oparciu o oczekiwaną stopę odzysku.

Dla środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w związku z niskim ryzykiem kredytowym przyjmuje się 3 miesięczny horyzont ekspozycji na ryzyko kredytowe.

Analiza stopni oceny ryzyka kredytowego środków pieniężnych poprzez odniesienie do ratingów zewnętrznych agencji ratingowych przedstawiona jest w Nocie 9.5.1.

Pobierz XLS

Wartość środków pieniężnych o ograniczonej możliwości dysponowania wynosi na dzień 31 grudnia 2019 roku 70,2 mln zł (31 grudnia 2018 roku: 165,8 mln zł) i obejmuje otrzymane przez spółkę JZR środki na podstawie umowy z Ministrem Skarbu Państwa o udzielenie wsparcia niebędącego pomocą publiczną z przeznaczeniem na realizację określonych inwestycji w wysokości 31,5 mln zł, oraz środki zgromadzone na rachunku VAT (w ramach split payment), a także wadia i zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Grupa w toku prowadzonej działalności na bieżąco reguluje płatności z powyższych tytułów.

Tabela. Struktura walutowa środków pieniężnych i ich ekwiwalentów Grupy po przeliczeniu na PLN przedstawia się następująco:

Pobierz XLS

Składniki środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych i skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej są tożsame.

7.13. Kapitał własny

7.13.1. Kapitał podstawowy

Wybrane zasady rachunkowości

Akcje zwykłe zalicza się do kapitału podstawowego. Kapitał podstawowy ujmuje się w wysokości określonej w statucie i wpisanej w rejestrze sądowym Jednostki dominującej z uwzględnieniem korekty z tytułu hiperinflacji tej części kapitału podstawowego, która pochodzi z okresu przed 31 grudnia 1996 roku.

Koszty poniesione bezpośrednio w związku z emisją nowych akcji lub opcji wykazuje się w kapitale własnym jako pomniejszenie, po opodatkowaniu, wpływów z emisji.

Pobierz XLS

Na dzień 31 grudnia 2019 roku kapitał zakładowy JSW wynosił 587 057 980,00 zł i dzielił się na 117 411 596 akcji zwykłych nieuprzywilejowanych co do głosu, w pełni opłaconych, o wartości nominalnej 5,00 zł każda. Wszystkie akcje były wyemitowane i zarejestrowane na dzień kończący okres sprawozdawczy. Ogólna liczba głosów wynikająca z wszystkich wyemitowanych przez JSW akcji odpowiada 117 411 596 głosom na Walnym Zgromadzeniu JSW.

Tabela. Kapitał zakładowy Jednostki dominującej na dzień 31 grudnia 2019 roku składa się z następujących serii akcji:

Pobierz XLS

Tabela. Na dzień 31 grudnia 2019 roku i na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego struktura akcjonariatu JSW przedstawia się następująco*:

Pobierz XLS

JSW nie posiada szczegółowego zestawienia struktury akcjonariatu na dzień 31 grudnia 2019 roku ani na dzień sporządzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego. W okresie sprawozdawczym JSW nie otrzymała informacji o przekroczeniu progów procentowych ogólnej liczby głosów określonych w art. 69 ust. 1 Ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Jedynym akcjonariuszem JSW posiadającym zarówno na dzień 31 grudnia 2019 roku, jak i na dzień sporządzenia i publikacji niniejszego sprawozdania, liczbę akcji stanowiącą co najmniej 5% kapitału zakładowego i jednocześnie dającą prawo do takiej samej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu był Skarb Państwa.

7.13.2. Kapitał z tytułu wyceny instrumentów finansowych

Tabela. Zmiana stanu kapitału z tytułu wyceny instrumentów finansowych:

Pobierz XLS

Kapitał z tytułu wyceny instrumentów finansowych obejmuje wycenę instrumentów zabezpieczających spełniających kryteria rachunkowości zabezpieczeń.

W bieżącym okresie sprawozdawczym w wyniku wyceny transakcji zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne ujęto w innych całkowitych dochodach kwotę 31,5 mln zł, z czego:

• kwota 15,2 mln zł stanowi dodatnią wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
• kwota (6,1) mln zł stanowi ujemną wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
• kwota 1,2 mln zł stanowi dodatnią wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej (kredyt),
• kwota (3,3) mln zł stanowi wartość odniesioną do wyniku finansowego okresu wynikającą z realizacji pozycji zabezpieczanej (FX Forward),
• kwota 31,9 mln zł stanowi wartość odniesioną do wyniku finansowego okresu wynikającą z realizacji pozycji zabezpieczanej (obligacje, kredyt),
• kwota (7,4) mln zł stanowi skutek podatkowy od powyższych pozycji (podatek odroczony).

W porównawczym okresie sprawozdawczym w wyniku wyceny transakcji zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne ujęto w innych całkowitych dochodach kwotę 14,6 mln zł, z czego:

• kwota 5,8 mln zł stanowi dodatnią wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
• kwota (14,9) mln zł stanowi ujemną wycenę wynikającą ze zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczających w części skutecznej,
• kwota 5,8 mln zł stanowi wartość odniesioną do wyniku finansowego okresu wynikającą z realizacji pozycji zabezpieczanej (FX Forward),
• kwota 21,3 mln zł stanowi wartość odniesioną do wyniku finansowego okresu wynikającą z realizacji pozycji zabezpieczanej (obligacje),
• kwota (3,4) mln zł stanowi skutek podatkowy od powyższych pozycji (podatek odroczony).

7.13.3. Zyski zatrzymane

Zyski zatrzymane Grupy Kapitałowej Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosiły 6 326,9 mln zł (na 31 grudnia 2018 roku wynosiły 5 976,6 mln zł). Pozycja ta obejmuje między innymi kapitał zapasowy Jednostki dominującej.
Kapitał zapasowy został utworzony z odpisów z zysku wygenerowanego przez JSW w poprzednich okresach sprawozdawczych. Ponadto, zgodnie z wymogami Kodeksu Spółek Handlowych, spółki akcyjne są obowiązane utworzyć kapitał zapasowy na pokrycie straty. Do tej kategorii kapitału przelewa się co najmniej 8% zysku za dany rok obrotowy wykazanego w jednostkowym sprawozdaniu finansowym Jednostki dominującej, dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału podstawowego jednostki. O użyciu kapitału zapasowego rozstrzyga Walne Zgromadzenie JSW, jednakże część kapitału zapasowego w wysokości jednej trzeciej kapitału zakładowego można użyć jedynie na pokrycie straty wykazanej w jednostkowym sprawozdaniu finansowym i nie podlega ona podziałowi na inne cele.

7.13.4. Dywidendy wypłacone i zaproponowane do wypłaty

Wybrane zasady rachunkowości

Płatności dywidend na rzecz akcjonariuszy ujmuje się jako zobowiązanie w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy w okresie, w którym nastąpiło ich zatwierdzenie przez akcjonariuszy.

Wskaźnik dywidendy na akcję wylicza się jako iloraz dywidendy przypadającej na akcjonariuszy Jednostki dominującej oraz liczby akcji zwykłych na dzień dywidendy.

Pobierz XLS

Podział zysku za rok 2018

Zgodnie z polityką dywidendową zdefiniowaną w prospekcie emisyjnym JSW z 2011 roku (str. 59): intencją Zarządu JSW jest rekomendowanie Walnemu Zgromadzeniu wypłat dywidend na poziomie co najmniej 30% skonsolidowanego zysku netto za dany rok obrotowy. Polityka w zakresie dywidendy uzależniona jest od aktualnych wyników działalności, przepływów pieniężnych, sytuacji finansowej oraz potrzeb kapitałowych, ogólnych uwarunkowań gospodarczych, jak również związanych z wypłatą dywidendy ograniczeń prawnych, podatkowych, regulacyjnych i umownych, a także innych czynników, które Zarząd JSW uzna za istotne, i będzie podlegała zmianom, mającym na celu dostosowanie jej do powyższych czynników. Mając na uwadze powyższe, Zarząd Jednostki dominującej w 2019 roku zaproponował Walnemu Zgromadzeniu JSW wypłatę dywidendy na poziomie poniżej 30% skonsolidowanego zysku netto za 2018 rok.

W dniu 3 lipca 2019 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie JSW podjęło decyzję w sprawie podziału zysku netto w wysokości 1 418,6 mln zł za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2018 roku. W wyniku tego podziału przeznaczyło na dywidendę dla akcjonariuszy kwotę 200,8 mln zł, co stanowi 1,71 zł na jedną akcję. Zwyczajne Walne Zgromadzenie JSW ustaliło dzień dywidendy na 27 sierpnia 2019 roku a termin wypłaty dywidendy na 10 września 2019 roku.

Pozostałą część wyniku finansowego za 2018 rok w wysokości 1 162,9 mln zł (po dokonaniu obligatoryjnego pokrycia straty netto powstałej w Innych całkowitych dochodach z wyceny programów określonych świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia w wysokości 53,4 mln zł oraz po dokonaniu pokrycia straty netto powstałej na dzień pierwszego zastosowania MSSF 9 w kwocie 1,5 mln zł) Walne Zgromadzenie postanowiło przeznaczyć na kapitał zapasowy (wykazany w skonsolidowanym sprawozdaniu ze zmian w kapitale w ramach zysków zatrzymanych).

Propozycja podziału zysku za rok 2019

Zarząd JSW nie będzie rekomendował wypłaty dywidendy za rok 2019 z uwagi na zobowiązanie zawarte w Umowach Finansowania do nierekomendowania dywidendy w przypadku dokonania wypłat z FIZ w okresie 12 miesięcy poprzedzających taką rekomendację.

W związku z powyższym, osiągnięty przez JSW w 2019 roku zysk netto w wysokości 330,4 mln zł, Zarząd JSW po pokryciu straty netto powstałej na dzień pierwszego zastosowania MSSF 16 Leasing w kwocie 37,6 mln zł oraz pokryciu straty netto powstałej w Innych całkowitych dochodach w kwocie 33,5 mln zł będzie proponował przeznaczyć na kapitał zapasowy.

7.14. Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych

Wybrane zasady rachunkowości

Zgodnie z przepisami prawa pracy, Grupa realizuje wypłaty świadczeń pracowniczych z następujących głównych tytułów:

• świadczenia po okresie zatrudnienia: odprawy emerytalne i rentowe, renty wyrównawcze, odpis na ZFŚS dla emerytów i rencistów, odprawy pośmiertne,
• inne długoterminowe świadczenia pracownicze: nagrody jubileuszowe,
• pozostałe świadczenia dla pracowników: niewykorzystane urlopy wypoczynkowe.

Od 2015 roku JSW nie tworzy odpisu na ZFŚS dla emerytów i rencistów oraz odstąpiła od wypłaty deputatu węglowego dla emerytów i rencistów.

Grupa ujmuje w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej zobowiązanie z tytułu wypłaty powyższych świadczeń w wysokości wartości bieżącej zobowiązania na dzień kończący okres sprawozdawczy, z uwzględnieniem zysków i strat aktuarialnych.

Wysokość zobowiązania świadczeń po okresie zatrudnienia w formie programów określonych świadczeń oraz innych długoterminowych świadczeń pracowniczych wyliczana jest przez niezależną firmę doradztwa aktuarialnego metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych, do czasu ustania tego zobowiązania.

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych obliczane są metodą indywidualną, dla każdego pracownika osobno. Podstawą do obliczenia zobowiązania dla pracownika jest przewidywana kwota danego świadczenia, jaką Grupa zobowiązuje się wypłacić na podstawie wewnętrznych regulacji oraz odpowiednich przepisów prawa. Obliczona kwota jest dyskontowana aktuarialnie na dzień kończący okres sprawozdawczy, a następnie pomniejszana o zdyskontowane aktuarialnie na ten sam dzień kwoty rocznych odpisów na rezerwę, jakich Grupa dokonuje na powiększenie rezerwy danego pracownika. Dyskonto aktuarialne oznacza iloczyn dyskonta finansowego i prawdopodobieństwa dotrwania danego pracownika jako pracownika Grupy do momentu otrzymania świadczenia.

Programy określonych świadczeń narażają Grupę na ryzyko aktuarialne obejmujące:

• ryzyko stopy procentowej – spadek oprocentowania obligacji spowoduje zwiększenie zobowiązań programu,
• ryzyko długowieczności – wartość bieżącą zobowiązań programu określonych świadczeń oblicza się przez odniesienie do najlepszych szacunków śmiertelności uczestników programu zarówno w okresie zatrudnienia, jak i po okresie zatrudnienia. Zwiększenie oczekiwanej długości trwania życia uczestników programu spowoduje wzrost wartości zobowiązań,
• ryzyko wynagrodzeń – wartość bieżącą zobowiązań programu określonych świadczeń oblicza się przez odniesienie do przyszłego poziomu wynagrodzeń uczestników programu. Wobec tego wzrost wynagrodzeń uczestników programu spowoduje zwiększenie wartości zobowiązań.

Składniki kosztów z tytułu określonych świadczeń po okresie zatrudnienia ujmuje się:

• koszty bieżącego zatrudnienia – jako koszty operacyjne,
• odsetki netto od zobowiązania netto wynikające ze zmiany wartości rezerwy z tytułu upływu czasu – jako koszty finansowe,
• zyski/straty aktuarialne wynikające ze zmian założeń aktuarialnych – jako inne całkowite dochody.

Natomiast w odniesieniu do innych długoterminowych świadczeń pracowniczych koszty bieżącego zatrudnienia oraz zyski/straty aktuarialne ujmuje się jako koszty operacyjne, odsetki netto - jako koszty finansowe.

Rezerwa na odprawy pośmiertne jest obliczana na podstawie danych historycznych, kwot wypłaconych odpraw pośmiertnych w ostatnich 5 latach od dnia bilansowego, przy zastosowaniu stopy dyskonta rekomendowanej przez aktuariusza i planowanej stopy inflacji oraz statystycznej ilości lat pozostających do przepracowania przez pracowników Grupy stanowiącą różnicę pomiędzy średnim wiekiem przechodzenia na emeryturę pracowników Grupy, a średnim wiekiem pracowników na dzień kończący okres sprawozdawczy.

Kalkulację rezerw na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe wylicza się na koniec każdego kwartału danego roku obrotowego. Rezerwa wyliczana jest w następujący sposób: liczba dni niewykorzystanego urlopu na koniec poprzedniego roku obrotowego i lat poprzednich, powiększona o liczbę dni urlopu przysługującego pracownikom na dany dzień kończący okres sprawozdawczy, pomniejszona o liczbę dni urlopu wykorzystanego w okresie od 1 stycznia do dnia kończącego dany okres sprawozdawczy, pomnożona przez wartość dniówki urlopowej wraz z obowiązującymi narzutami. Wyliczona wartość rezerwy na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe ujmowana jest, po dokonaniu analizy, w wysokości zaakceptowanej przez Zarząd.

Istotne szacunki i założenia

Zobowiązanie bilansowe z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych równe jest wartości bieżącej zobowiązania z tytułu określonych świadczeń. Wartość bieżąca zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych zależy od szeregu czynników określanych metodami aktuarialnymi przy wykorzystaniu pewnych założeń. Wszelkie zmiany tych założeń wpływają na wartość księgową zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych.

Jednym z podstawowych założeń dla ustalenia wysokości zobowiązania jest stopa procentowa. Na dzień kończący okres sprawozdawczy w oparciu o opinię niezależnego aktuariusza przyjmuje się odpowiednią stopę dyskonta, która odpowiada stopie procentowej obligacji skarbowych wyrażonych w walucie przyszłej wypłaty świadczeń, o terminach zapadalności zbliżonych do terminów regulowania odnośnych zobowiązań. Założenia dotyczące przyszłej umieralności oraz prawdopodobieństwo przejścia pracownika na rentę inwalidzką oszacowane zostało na podstawie danych statystycznych z polskich tabel trwania życia dla mężczyzn i dla kobiet, publikowanych przez GUS, na dzień dokonywania wyceny. Założenia przyjęte do wyceny na dzień 31 grudnia 2019 roku oraz wrażliwość zobowiązań z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych na zmiany tych założeń zostały ujawnione w poniższej Nocie.

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych

Pobierz XLS

Kwoty zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w zakresie odpraw emerytalnych i rentowych, nagród jubileuszowych, rent wyrównawczych oraz odpisów na ZFŚS dla emerytów i rencistów ujęto w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na podstawie wyceny aktuarialnej wyliczonej przez niezależną firmę doradztwa aktuarialnego.

Tabela. Zmiana stanu zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych:

Pobierz XLS

Świadczenia po okresie zatrudnienia obejmują: odprawy emerytalne i rentowe, odprawy pośmiertne, renty wyrównawcze, zaś inne świadczenia to: nagrody jubileuszowe i niewykorzystane urlopy wypoczynkowe.

Koszty świadczeń pracowniczych ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów

Pobierz XLS

Pobierz XLS

Tabela. Łączna kwota kosztów świadczeń pracowniczych ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu z wyniku finansowego i innych całkowitych dochodów:

Pobierz XLS

Główne założenia aktuarialne

Tabela. Główne założenia aktuarialne przyjęte na dni kończące okresy sprawozdawcze*:

Pobierz XLS

Analiza wrażliwości

Na dzień 31 grudnia 2019 roku i 31 grudnia 2018 roku została przeprowadzona analiza wrażliwości wyników wyceny aktuarialnej na zmianę założeń przyjętych do wyceny w zakresie stopy dyskonta oraz planowanych zmian podstaw wymiaru świadczeń na wysokość zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w przedziale -/+0,5 p.p.

Tabela. Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2019 roku:

Pobierz XLS

Tabela. Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2018 roku:

Pobierz XLS

W powyższych analizach wrażliwości wartość bieżąca zobowiązania z tytułu określonych świadczeń została obliczona metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych, czyli taką samą jak zastosowano przy obliczeniu zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych ujętego w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

Okres zapadalności zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych

Tabela. Poniżej zaprezentowano wyniki wyceny aktuarialnej zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2019 roku w podziale na okresy zapadalności:

Pobierz XLS

Tabela. Wyniki wyceny aktuarialnej zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2018 roku w podziale na okresy zapadalności:

Pobierz XLS

7.15. Rezerwy

Wybrane zasady rachunkowości

Grupa tworzy rezerwy w szczególności z następujących tytułów:

Istotne szacunki

Stan rezerw weryfikuje się na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy i koryguje się w celu odzwierciedlenia bieżącego, najbardziej właściwego szacunku. Szacunki i założenia przyjęte do ustalenia rezerw zostały ujawnione w dalszej części Noty.

Rezerwy

Pobierz XLS

Pobierz XLS

Likwidacja zakładu górniczego

Oszacowanie rezerwy na koszty likwidacji zakładu górniczego

Główne założenia wykorzystywane przy ustalaniu kosztów z tytułu likwidacji zakładu górniczego zawierają założenia odnośnie okresu żywotności kopalni, przewidywanej inflacji, długoterminowych stóp dyskontowych oraz przewidywanych nominalnych kosztów likwidacji poszczególnych zakładów górniczych, które są określane przez służby wewnętrzne. Wszelkie zmiany tych założeń wpływają na wartość księgową rezerwy.

Szacunki dotyczące zasobów węgla

Zasoby węgla są szacunkową ilością węgla, który może zostać zgodnie z prawem i w sposób uzasadniony ekonomicznie wydobyty z obszarów górniczych, w których działa Jednostka dominująca. JSW szacuje wielkość zasobów na podstawie informacji, dotyczących danych geologicznych o wielkości, głębokości i kształcie złóż. Interpretacja tych informacji wymaga zastosowania skomplikowanych osądów sporządzonych przez wykwalifikowanych specjalistów. Szacunek nadających się do wydobycia zasobów węgla opiera się na czynnikach takich jak ceny węgla, przyszłe wymogi inwestycyjne, koszty produkcji oraz założenia i próbki dotyczące parametrów geologicznych złoża. Zmiany szacunków zasobów węgla mogą wpływać na przewidywany okres żywotności kopalń, a co za tym idzie, pośrednio, także na wartość księgową rzeczowych aktywów trwałych, rezerwy na likwidację zakładów górniczych, aktywa z tytułu podatku odroczonego i koszty amortyzacji.

Kopalnie JSW posiadają łącznie ok. 7,038 mld ton zasobów bilansowych węgla w tym ok. 1 197 mld ton zasobów operatywnych węgla (na podstawie operatów ewidencyjnych zasobów kopalń wg stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku).

Tabela. Wielkość zasobów operatywnych w poszczególnych zakładach górniczych:

Pobierz XLS

Aktualizacja wartości rezerwy na likwidację zakładów górniczych na dzień 31 grudnia 2019 roku spowodowała zwiększenie wartości rezerwy o kwotę 68,9 mln zł, która została zgodnie z KIMSF 1 odniesiona na rzeczowe aktywa trwałe (Nota 7.1).

Szkody górnicze

Z uwagi na potrzebę usunięcia szkód górniczych będących skutkiem działalności eksploatacyjnej zakładów górniczych, Jednostka dominująca tworzy rezerwę na szkody górnicze. Wartość prac niezbędnych dla usunięcia szkód górniczych na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosi 333,4 mln zł i wynika z oszacowanych kosztów napraw obiektów, budowli i odszkodowań będących następstwem wpływów dokonanej eksploatacji górniczej.

Momentem ujęcia (utworzenia) rezerwy finansowej jest stwierdzenie związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy prowadzoną przez przedsiębiorcę górniczego eksploatacją górniczą a powstałą w obiekcie budowlanym lub nieruchomości szkodą. Rezerwa ta prezentowana jest w wartości bieżącej nakładów niezbędnych do wypełnienia zobowiązania, oszacowana zgodnie z wiedzą służb technicznych kopalni.

Grupa przewiduje wykorzystanie w 2020 roku rezerwy w wysokości 134,6 mln zł. Pozostała kwota rezerwy zostanie wykorzystana w latach 2020 – 2027. Kopalnie JSW dokonują klasyfikacji zadań, na podstawie wiedzy o terminach napraw poszczególnych szkód (indywidualna ocena zadań) lub uzgodnionych terminów wypłat odszkodowań. Systemowa reklasyfikacja zadań ujętych w rezerwie długoterminowej do części krótkoterminowej dokonywana jest w oparciu o przyjęty w danym roku plan techniczno-ekonomiczny. Przesunięcia poszczególnych rezerw z długoterminowych na krótkoterminowe powinno odbywać się w okresach kwartalnych, lub częściej tj. w przypadku wystąpienia zdarzeń lub okoliczności powodujących konieczność wykonania ruchu na rezerwie.

Opłata ekologiczna i ochrona środowiska

Na dzień 31 grudnia 2019 roku Jednostka dominująca posiada rezerwę na ochronę środowiska związaną z rekultywacją biologiczną terenów na łączną kwotę 83,1 mln zł. Na podstawie uzyskanych decyzji administracyjnych, aktualnych planów zagospodarowania przestrzennego oraz obowiązującej ustawie o ochronie gruntów rolnych na JSW ciąży prawny obowiązek rekultywacji składowisk po zaprzestaniu działalności przemysłowej.

Koksownie z Grupy tworzą rezerwę na koszty remediacji terenów zanieczyszczonych zgodnie z aktami prawnymi, regulującymi sprawy zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód podziemnych władający powierzchnią ziemi, na której występuje zanieczyszczenie powierzchni ziemi, jest obowiązany do przeprowadzenia remediacji. W wyniku przeprowadzonych badań zidenytfikowano na terenach koksowni Jadwiga, Przyjaźń i Radlin, oraz na terenach po byłych koksowniach Dębieńsko i Makoszowy istnienie zanieczyszczeń substancjami powodującymi ryzyko.
Dla instalacji posiadających pozwolenie zintegrowane istnieje możliwość odłożenia wykonania remediacji do czasu zakończenia eksploatacji tej instalacji, jeżeli prowadzący wykaże, że nie stwarza to znacznego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska. Przepis dotyczy instalacji eksploatowanych. Ponieważ na terenach po zamkniętych koksowniach nie eksploatuje się instalacji, JSW KOKS będzie zobligowana do przeprowadzenia remediacji bez możliwości odłożenia procesu w czasie. Obecnie prowadzone są dalsze prace nad wykonaniem raportów o stanie zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód podziemnych dla tych terenów.
W oszacowaniu wartości rezerw ujęto przede wszystkim koszty prac związanych z budową szczelnych ścianek oraz barier reaktywnych, jak również zastosowanie soil mixing i soil washing. W kalkulacji ujęto również niezbędne prace przygotowawcze, dokumentacyjne i odbiorowe. W oparciu o dane rynkowe sporządzono uśredniony kosztorys dla ww. prac na obszarze 1 hektara oraz oszacowano prognozowane koszty remediacji obszaru instalacji węglopochodnych byłej Koksowni Makoszowy na poziomie 9,0 mln zł oraz instalacji węglopochodnych Koksowni Dębieńsko w wysokości 10,9 mln zł (na dzień 31 grudnia 2018 roku rezerwa wynosiła 19,9 mln zł).

Podatek od nieruchomości

Dokonana przez koksownie z Grupy ocena ryzyka związanego z klasyfikacją środków trwałych dla celów podatku od nieruchomości w oparciu o zaktualizowaną kalkulację i ocenę ryzyka w tym zakresie, spowodowała zmniejszenie kwoty rezerwy do wysokości 14,3 mln zł na dzień 31 grudnia 2019 roku (na dzień 31 grudnia 2018 roku 18,6 mln zł).

Pozostałe rezerwy

Pozostałe rezerwy obejmują głównie:

• rezerwę na postępowanie sądowe wszczęte z powództwa Sopockiego Towarzystwa Ubezpieczeń Ergo Hestia S.A. przeciwko JSW o zapłatę odszkodowania za szkodę powstałą w mieniu w wyniku pożaru endogenicznego, który zaistniał pod ziemią w KWK Borynia-Zofiówka-Jastrzębie Ruch Zofiówka. Łączna kwota rezerwy wynosi 9,2 mln zł,
• rezerwę na postępowanie sądowe wszczęte z powództwa FAMUR S.A. przeciwko JSW o zapłatę odszkodowania za szkodę powstałą w mieniu w wyniku pożaru, który zaistniał pod ziemią w KWK Krupiński. Łączna kwota rezerwy wynosi 12,8 mln zł.
• rezerwę na zobowiązania z tytułu odszkodowań za bezumowne korzystanie z nieruchomości (grunty w byłej strefie ochronnej), na które jedna ze spółek oddziaływuje swoimi instalacjami. Okres odszkodowania zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego wynosi 10 lat. W związku z powyższym spółka ta ujmuje rezerwę na zobowiązania z tytułu odszkodowań. W roku 2019 dokonano ponownej analizy sytuacji prawnej omawianego terenu. Z uwagi na fakt, iż mowa głównie o terenie zalesionym, nie zamieszkałym i nie wykorzystywanym do produkcji rolnej szacuje się, iż prawdopodobieństwo z wystąpieniem roszczeń jest niewielkie. Na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość rezerwy wynosi 1,8 mln zł (na dzień 31 grudnia 2018 roku wynosiła 1,8 mln zł),
• rezerwę utworzoną przez JSW KOKS na fundusz rekultywacyjny składowiska odpadów w wysokości 4,6 mln zł,
• rezerwę na koszty likwidacji Koksowani Dębieńsko w wysokości 13,4 mln zł,
• rezerwę na kary z tytułu niedotrzymania umowy.

7.16. Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania

Wybrane zasady rachunkowości

Zobowiązania handlowe oraz pozostałe

Zobowiązania krótkoterminowe obejmują zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy. Zobowiązania w początkowym ujęciu wykazuje się w wartości godziwej, przy czym wycena ta ze względu na krótkoterminowy charakter zobowiązań odpowiada wartości nominalnej zobowiązania, zaś w okresie późniejszym zobowiązania finansowe wykazuje się według zamortyzowanego kosztu, stosując metodę efektywnej stopy procentowej (w przypadku zobowiązań handlowych odpowiada to kwocie wymagającej zapłaty), natomiast pozostałe zobowiązania o charakterze niefinansowym - w kwocie wymagającej zapłaty.

Zobowiązania długoterminowe w początkowym ujęciu wykazuje się w wartości godziwej, pomniejszonej o poniesione koszty transakcyjne, zaś w okresie późniejszym wykazuje się je według zamortyzowanego kosztu, stosując metodę efektywnej stopy procentowej.

Zwiększenie zobowiązania w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe.

Dotacje

Dotacji nie ujmuje się do chwili uzyskania uzasadnionej pewności, że Grupa spełni konieczne warunki i otrzyma takie dotacje.

Dotacje, których zasadniczym warunkiem jest nabycie lub wytworzenie przez Grupę aktywów trwałych, ujmuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji rozliczenia międzyokresowe przychodów i odnosi w wynik finansowy systematycznie przez przewidywany okres użytkowania ekonomicznego tych aktywów.

Pozostałe dotacje ujmowane są systematycznie w przychodach, w okresie niezbędnym do skompensowania kosztów, które te dotacje miały w zamierzeniu kompensować. Dotacje należne jako rekompensata kosztów lub strat już poniesionych lub jako forma bezpośredniego wsparcia finansowego dla Grupy bez ponoszenia przyszłych kosztów, ujmowane są w wyniku finansowym w okresie, w którym są należne.

Istotne szacunki

Oszacowanie odsetek od zobowiązań

Zgodnie z art. 5 Ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 8 marca 2013 roku, nie rzadziej niż na koniec każdego kwartału, Grupa nalicza odsetki hipotetyczne od zobowiązań, dla których przewidziano w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni. Wysokość naliczonych odsetek koryguje się następnie do wysokości przewidywanego obciążenia Jednostki dominującej przez kontrahentów z tytułu przysługującego im prawa. JSW obciąża wynik finansowy 50% maksymalnej kwoty przysługujących odsetek hipotetycznych kontrahentom, co odpowiada aktualnemu poziomowi ryzyka wystąpienia kontrahentów z roszczeniem zapłaty odsetek za wydłużony termin płatności ponad przewidziany w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Odsetki hipotetyczne od zobowiązań naliczone za 2019 rok wyniosły 30,0 mln zł (w 2018 roku – 29,0 mln zł).

Pozostała część przewidywanego ryzyka obciążenia Grupy z tytułu naliczonych odsetek hipotetycznych za wydłużony termin płatności ujawniana jest jako zobowiązania warunkowe.

Zobowiązania handlowe oraz pozostałe zobowiązania