Dbałość o bezpieczeństwo

Górnictwo, jak i różne rodzaje działalności z nim powiązane, należą do najbardziej zagrożonych pod kątem wypadków przy pracy, w tym wypadków śmiertelnych. Dlatego kwestie dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia muszą być w Grupie JSW traktowane równorzędnie z produkcją czy wynikiem ekonomicznym. W przypadku zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (BHP) cel wydaje się być oczywisty - ograniczenie liczby tego typu zdarzeń.

Cele:

  • Zero" wypadków śmiertelnych
  • ograniczanie wypadków przy pracy (włączając w to pracowników podmiotów zewnętrznych)

JSW wprowadziła i stosuje System Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy, który opiera się w szczególności na konsekwentnej realizacji ustalonych działań:

  • opracowanie i ogłoszenie załodze polityki oraz celów w zakresie BHP, będących wyrazem zaangażowania najwyższego kierownictwa
  • określenie odpowiedzialności i uprawnień poszczególnych pracowników w zakresie działań na rzecz BHP
  • zapewnienie właściwych szkoleń oraz motywowanie pracowników do bezpiecznej i higienicznej pracy
  • organizowanie sprawnego systemu komunikowania się w zakresie BHP
  • ocenianie ryzyka zawodowego
  • opracowanie zasad reagowania na wypadki przy pracy
  • wdrażanie działań korygujących i zapobiegawczych związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy
  • monitorowanie oraz audytowanie systemu zarządzania BHP

W zakładach JSW SA powołani są Pełnomocnicy Dyrektora ds. Zintegrowanego Systemu Zarządzania, natomiast w obszarze poszczególnych systemów zarządzania – Koordynatorzy.

Zgodnie z Polityką Zintegrowanego Systemu Zarządzania kierownictwo zobowiązuje się do zapewnienia niezbędnych środków i zasobów mających na celu kreowanie bezpiecznych postaw pracowników oraz monitorowanie zagrożeń i ograniczanie ich wpływu na środowisko pracy. Kładzie również nacisk na ciągłe podnoszenie kwalifikacji pracowników.
Wśród kluczowych procedur obowiązujących w JSW związanych z BHP należy wymienić: Identyfikacja zagrożeń i ocena ryzyka zawodowego, Wypadki przy pracy, choroby zawodowe oraz zdarzenia potencjalnie wypadkowe, Monitorowanie bezpieczeństwa i higieny pracy, Działania w JSW S.A. podczas wypadku masowego lub katastrofy przemysłowej. Inne procedury określające zasady zarządzania operacyjnego ważne z punktu widzenia kwestii pracowniczych, to: Zarządzanie zasobami ludzkimi oraz Komunikacja wewnętrzna i zewnętrzna.

W JSW nie zostały zintensyfikowane wyłączenia z wymagań normy systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy zarówno wśród pracowników własnych, jak i firm świadczących usługi.

W celu  poprawy warunków pracy oraz ochrony zdrowia pracowników identyfikowanie zagrożeń i ocena ryzyka zawodowego dokonywane są bezpośrednio w zakładach JSW.  Ocenę ryzyka zawodowego dla poszczególnych grup stanowisk przeprowadza zespół pracowników posiadających niezbędną wiedzę na temat:

  • oceny ryzyka zawodowego,
  • identyfikowania zagrożeń na ocenianych stanowiskach pracy,
  • oceniania szkodliwych następstw występujących zagrożeń,
  • określania oraz doboru środków profilaktycznych.

Proces oceny ryzyka odbywa się zgodnie z procedurą „Identyfikacja i ocena ryzyka zawodowego” w ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania.

Usystematyzowanie zasad dotyczących badań przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy, chorób zawodowych oraz zdarzeń potencjalnie wypadkowych w zakładach JSW SA ujęto w procedurze „Wypadki przy pracy, choroby zawodowe oraz zdarzenia potencjalnie wypadkowe” w ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania.

PODSTAWOWE STATYSTYKI BHP W GRUPIE 2020 2019 2018
Nakłady (wydatki) na BHP (w tys. zł) 991 290,9 979 726,6 834 415,0
Liczba wypadków przy pracy - wypadki ogółem 391 412 404
a) Liczba śmiertelnych wypadków przy pracy 1 3 7
b) Liczba wypadków przy pracy-wypadki ciężkie 5 4 0
c) Liczba wypadków przy pracy - wypadki lekkie 385 405 397

Pobierz XLS

WSKAŹNIK LTIFR WEDŁUG ZAKŁADÓW JSW* 2020 2019 2018
KWK Borynia-Zofiówka-Jastrzębie 5,61 5,38 6,02
KWK Budryk 10,26 11,05 13,04
KWK Bzie-Dębina w budowie 7,28 3,58 -
Knurów-Szczygłowice 3,13 8,25 5,70
KWK Pniówek 9,67 8,56 8,08
ZWP 1,80 - 4,19
Biuro Zarządu 1,23 - 1,48
OGÓŁEM JSW 6,61 7,54 7,42
*Liczba wypadków pracowników własnych oraz firm świadczących usługi dla kopalń JSW (z wyłączeniem wypadków śmiertelnych) w przeliczeniu na jeden milion roboczogodzin

Pobierz XLS

Profilaktyka zdrowotna

Z uwagi na warunki pracy w kopalniach JSW pracowników obowiązywał poszerzony zakres lekarskich badań profilaktycznych z zakresu medycyny pracy. Rozszerzony zakres badań obejmuje obowiązkowe, dodatkowe badania z zakresu profilaktyki chorób układu krążenia dla pracowników własnych oraz firm świadczących usługi w ruchu zakładów górniczych JSW.

Dopuszczenie pracownika do pracy na danym stanowisku odbywa się na podstawie orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania pracy. Wszelkie dane dotyczące stanu zdrowia pracowników przechowywane są w ośrodku świadczącym usługi z zakresu medycyny pracy.

W kopalniach węgla kamiennego w związku ze specyfiką warunków górniczych, pracownicy narażeni są na czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia występujące w środowisku pracy. Wśród pracowników i byłych pracowników najczęściej stwierdzaną chorobą zawodową jest pylica płuc. Pozostałe choroby takie jak: zawodowe uszkodzenie słuchu, przewlekłe choroby narządu ruchu, zespół wibracyjny wyeliminowano lub ograniczono do pojedynczych przypadków.

W pozostałych spółkach działania z obszaru BHP, prowadzone były zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi oraz indywidualnie przyjętymi regulacjami i procedurami wewnętrznymi.

Wypadki przy pracy i choroby zawodowe

2020 2019 2018
Grupa JSW
wypadki ogółem wśród pracowników własnych 391 412* 404
wypadki lekkie wśród pracowników własnych 385 405 397
wypadki ciężkie wśród pracowników własnych 5 4 0
wypadki śmiertelne wśród pracowników własnych 1 3 7
Wskaźnik częstości wypadków 12,8 13,5 14,3
(wypadki przy pracy własne w przeliczeniu na 1000 zatrudnionych)
wypadki ogółem wśród pracowników firm świadczących usługi: 63 109 86
wypadki lekkie wśród pracowników firm świadczących usługi: 63 107 84
wypadki ciężkie wśród pracowników firm świadczących usługi: 0 2 2
wypadki śmiertelne wśród pracowników firm świadczących usługi: 0 0 0
Ilość stwierdzonych chorób zawodowych 52
(47 - pylica płuc,
3 – zawodowe uszkodzenie słuchu, 1 – zespół wibracyjny
1 - zapalenie nadkłykcia kości ramieniowej)
51 (pylica płuc) 46 (pylica płuc)
w tym w JSW SA
wypadki ogółem wśród pracowników własnych 288 310 310
wypadki lekkie wśród pracowników własnych 282 304 303
wypadki ciężkie wśród pracowników własnych 5 3 0
wypadki śmiertelne wśród pracowników własnych 1 3 7
Wskaźnik częstości wypadków 13,1 13,8 14,3
(wypadki przy pracy własne w przeliczeniu na 1000 zatrudnionych)
wypadki ogółem wśród pracowników firm świadczących usługi: 60 108 77
wypadki lekkie wśród pracowników firm świadczących usługi: 60 106 75
wypadki ciężkie wśród pracowników firm świadczących usługi: 0 2 2
wypadki śmiertelne wśród pracowników firm świadczących usługi: 0 0 0
Wskaźnik LTIFR dla JSW SA 6,61 7,54 7,42
Ilość stwierdzonych chorób zawodowych 46
(43 - pylica płuc,
2 – zawodowe uszkodzenie słuchu, 1 – zespół wibracyjny)
51 (pylica płuc) 43 (pylica płuc)
Nakłady (wydatki) na BHP (w tys. zł)

991 290,9

979 726,6
*Dane PBSz za okres 01.07.-31.12.2019r.

Pobierz XLS

W kopalniach węgla kamiennego w związku ze specyfiką warunków górniczych, pracownicy narażeni są na czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia występujące w środowisku pracy. W kopalniach JSW wśród pracowników i byłych pracowników najczęściej stwierdzaną chorobą zawodową jest pylica płuc. Pozostałe choroby takie jak: zawodowe uszkodzenie słuchu, przewlekłe choroby narządu ruchu, zespół wibracyjny wyeliminowano lub ograniczono do incydentalnych przypadków. Dla zmniejszenia narażenia pracowników kopalń JSW na czynniki powodujące choroby zawodowe, przy współudziale Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu, z  udziałem kopalnianych służb BHP oraz lekarzy sprawujących opiekę z zakresu medycyny pracy funkcjonują kopalniane programy profilaktyki zawodowego uszkodzenia słuchu i pylicy płuc.

W pozostałych spółkach działania z obszaru BHP, prowadzone były zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi oraz indywidualnie przyjętymi regulacjami i procedurami wewnętrznymi.

Szkolenia dla pracowników

W celu zapewnienia wysokiego poziomu wiedzy w zakresie BHP oraz odpowiednich kwalifikacji zawodowych pracowników, we wszystkich zakładach JSW realizowany był plan szkoleń z zakresu BHP oraz szkoleń i kursów podnoszących kwalifikacje. Szkoleniami objęte były wszystkie grupy pracownicze, ze szczególnym uwzględnieniem osób zatrudnionych w warunkach występujących zagrożeń naturalnych.

Działania z obszaru bezpieczeństwa i higieny pracy są konsultowane z pracownikami, którzy są angażowani w niektóre z nich. Pracownicy biorą udział m.in. w opracowywaniu instrukcji bezpiecznego wykonywania prac, procesie identyfikacji zagrożeń i oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, jak również w konsultacjach dotyczących rozwiązań mających na celu zapewnienie bezpiecznych procesów technologicznych.

W okresach kwartalnych w zakładach Spółki odbywają się komisje bezpieczeństwa i higieny pracy, w skład których wchodzą w równej liczbie przedstawiciele pracodawcy, w tym pracownicy służby BHP i lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami oraz przedstawiciele pracowników, w tym społeczny inspektor pracy. Zadaniem komisji jest dokonywanie przeglądu warunków pracy, okresowej oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, opiniowanie podejmowanych przez pracodawcę środków zapobiegających wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym, formułowanie wniosków dotyczących poprawy warunków pracy oraz współdziałanie z pracodawcą w realizacji jego obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

W związku z zagrożeniem zakażeniem epidemicznym w 2020 roku posiedzenia komisji odbywały się w formie wideokonferencji, odbywały się stacjonarnie z zachowaniem wszelkich obostrzeń lub były odwoływane.

Strefa sztygara i nie tylko

W JSW funkcjonuje i jest stale rozwijana wielokrotnie nagradzana Internetowa platforma szkoleniowo-informacyjna „Strefa sztygara i nie tylko”, która ma na celu dostarczenie pracownikom różnorodnych narzędzi i informacji, służących do podnoszenia świadomości i pogłębiania wiedzy w zakresie bhp oraz podnoszenia kwalifikacji zawodowych. W 2020 roku na platformie odbyła się VII edycja „Internetowego konkursu z zakresu znajomości zasad i przepisów bhp”.

W celu zapewnienia wysokiego poziomu wiedzy, świadomości zagrożeń oraz odpowiednich kwalifikacji zawodowych pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, we wszystkich zakładach JSW realizowany był plan szkoleń z zakresu BHP oraz szkoleń i kursów podnoszących kwalifikacje. Ścisły związek pomiędzy kwalifikacjami zawodowymi pracowników, poziomem zatrudnienia a bezpieczeństwem pracy wymagał, aby w zakładach JSW kontynuowano działania w zakresie prowadzenia szkoleń i kursów specjalistycznych oraz uzupełniania kwalifikacji pracowników (z zachowaniem obostrzeń zwianych z pandemią COVID-19). Szkoleniami objęte były wszystkie grupy pracownicze, ze szczególnym uwzględnieniem osób zatrudnionych w warunkach występujących zagrożeń naturalnych. W związku z koniecznością eliminowania możliwości transmisji wirusa SARS-CoV-2 podjęto decyzję o utworzeniu platformy e-learningowej JSW do prowadzenia szkoleń okresowych bhp dla ustalonych grup pracowników JSW oraz JSW Szkolenie i Górnictwo w formie samokształcenia kierowanego z użyciem środków komunikacji elektronicznie i Internetu.

Więcej informacji na temat podejmowanych działań w obszarze BHP można przeczytać w naszym Raporcie Zrównoważonego Rozwoju za rok 2020 na naszej stronie internetowej w zakładce Odpowiedzialny Rozwój.