Rynki zbytu

Krajowe i międzynarodowe rynki węgla i koksu podlegają wielu czynnikom, które leżą poza kontrolą Grupy. W 2012 roku, a w szczególności w drugiej połowie roku, rynki węgla, koksu i stali dotknięte zostały spowolnieniem gospodarczym, w wyniku czego uzyskano niższą produkcję, wzrost zapasów i obniżony wskaźnik wykorzystania mocy produkcyjnych koksowni. W łańcuchu dostaw: węgiel koksowy – koks – stal, niższe zapotrzebowanie na stal, przełożyło się na spadek cen i przychodów ze sprzedaży koksu i węgla koksowego. Odczuwalne to było szczególnie na rynku europejskim, gdzie produkcja stali surowej w Unii Europejskiej w III kwartale 2012 r. była o ponad 10% niższa niż w II kwartale 2012 roku, a w IV kwartale 2012 r. o 2% niższa niż w III kwartale 2012 r. W całym 2012 roku w krajach UE (27) produkcja stali wyniosła 169,4 mln ton, tj. o 4,7% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Za wyjątkiem kryzysowego 2009 roku, był to najgorszy wynik w minionym dziesięcioleciu. Zużycie jawne stali w Europie w 2012 roku w stosunku do 2011 roku, spadło o 8%, a licząc od 2007 roku, spadek ten wyniósł niemal 30%. Jedynym regionem, gdzie w 2012 roku odnotowano znaczący wzrost produkcji stali była Azja, w tym Chiny. W pozostałych regionach notowano spadki produkcji. Wskaźnik wykorzystania mocy produkcyjnych stali surowej na świecie w II półroczu 2012 r. systematycznie spadał (lipiec: 79,4%, wrzesień: 77,7%, grudzień: 73,2%). W Europie wyłączono prawie jedną trzecią zainstalowanych wielkich pieców. Sytuacja na rynku stali w zasadniczy sposób wpłynęła na rynek koksu. Nastąpił spadek sprzedaży rynkowej koksu na świecie z 21,7 mln ton w 2011 roku do ok. 18 mln ton w 2012 roku. W Polsce produkcja koksu w 2012 roku wyniosła ok. 8,6 mln ton i była o 6,1% niższa niż w 2011 roku. Poziom eksportu z polskich koksowni obniżył się o 7% i wyniósł ok. 5,4 mln ton. Znaczący spadek popytu na koks przełożył się na głębszy niż prognozowano spadek cen. Przykładowo w listopadzie 2012 r. cena koksu wielkopiecowego na rynku europejskim wyniosła średnio 270 $/t na bazie CFR Płn. Europa i była o 135 $/t (33%) niższa niż w listopadzie 2011 roku. Spowolnienie gospodarcze w Europie wpłynęło także na rynek koksu odlewniczego. Spadek sprzedaży w przemyśle samochodowym, głównym odbiorcy koksu odlewniczego, o 6,2% w stosunku do 2011 roku, przełożył się na niższe zamówienia i spadek cen. W 2012 roku odnotowano także mniejsze zainteresowanie koksem opałowym na rzecz węgla, ekogroszków i innych biopaliw oraz koksem przemysłowym, który również jest narażony na wahania koniunkturalne. Podobnie sytuacja przedstawiała się na rynku węgla koksowego. W IV kwartale 2012 r. ceny benchmark węgla koksowego w porównaniu do IV kwartału 2011 r. spadły o 115 $/t (40%). Analogiczna sytuacja przedstawiała się na rynku spotowym węgla koksowego, gdzie cena w listopadzie 2012 r. była o 102 $/t niższa niż w listopadzie 2011 r.

Ceny koksu i węgla koksowego oferowane przez Grupę podążały za trendami rynkowymi:

Pod koniec roku spadkowy trend cen spotowych został zahamowany, co pozytywnie wpłynęło na nastroje dotyczące prognoz na rok 2013.

W 2012 roku, pomimo niesprzyjającego otoczenia rynkowego, Grupa nie tylko nie utraciła wolumenu dostaw dla klientów, z którymi wcześniej współpracowała, ale dodatkowo nawiązała współpracę handlową z nowymi kontrahentami. Trudna sytuacja rynkowa w istotny sposób miała wpływ na uzyskane przychody ze sprzedaży produktów Grupy, które zostały zrealizowane na poziomie 8 821,0 mln zł, tj. o 555,8 mln zł mniej niż w 2011 roku.

Przychody z zewnętrznej sprzedaży węgla, koksu, węglopochodnych i pozostałej działalności Grupy w podziale na obszary geograficzne, według odbiorców finalnych:

Wyszczególnienie	2012		2011		Dynamika
	Wartość	Udział	Wartość	Udział
Łączne przychody ze sprzedaży Grupy (w mln zł), w tym:	8 821,0	100,0%	9 376,8	100,0%	94,1%
Węgiel	4 134,9	46,9%	4 943,3	52,7%	83,6%
- Polska	3 134,1	35,5%	3 876,7	41,3%	80,8%
- Kraje UE	785,1	8,9%	1 066,6	11,4%	73,6%
- Pozostałe kraje	215,7	2,5%	-	-	-
Koks*	4 307,9	48,8%	4 220,0	45,0%	102,1%
- Polska	883,6	10,0%	934,0	9,9%	94,6%
- Kraje UE	2 711,6	30,7%	2 885,8	30,8%	94,0%
- Pozostałe kraje	712,7	8,1%	400,2	4,3%	178,1%
Pozostała działalność	378,2	4,3%	213,5	2,3%	177,1%

* Pozycja obejmuje przychody ze sprzedaży koksu i węglopochodnych.

pobierz tabelę

W 2012 roku, udział przychodów ze sprzedaży węgla dla pięciu zewnętrznych odbiorców wyniósł 77,5% przychodów w tym segmencie. Pozostali odbiorcy, których jednostkowy udział nie przekraczał 10% przychodów, wygenerowali pozostałe 22,5% łącznych przychodów segmentu węglowego. Natomiast udział przychodów ze sprzedaży koksu dla pięciu głównych odbiorców wyniósł 62,3% przychodów w tym segmencie. Pozostali odbiorcy, których jednostkowy udział nie przekraczał 10% przychodów, wygenerowali pozostałe 37,7% łącznych przychodów segmentu koksowego.